Statuut van de beëdigde vertalers, tolken en vertalers-tolken

Op voorstel van mevrouw Laurette Onkelinx, Minister van Justitie, keurde de Ministerraad het voorontwerp van wet goed houdende het statuut van de beëdigde vertalers, tolken en vertalers-tolken. Dit voorontwerp wijzigt de wet (*) op het gebruik der talen in gerechtszaken, evenals het Wetboek van Strafvordering.

In de huidige stand van de wetgeving is geen enkele voorwaarde vereist in hoofde van de personen die vertaal- of tolkopdrachten uitvoeren in het kader van gerechtelijke procedures. In de praktijk doet men een beroep op personen die zijn ingeschreven op «officieuze lijsten» die de griffies van de rechtbanken van eerste aanleg bijhouden. De praktijk is evenwel niet eenvormig en de inschrijving op deze lijsten, die geen wettelijke of regelgevende grondslag hebben, biedt geen enkele objectieve waarborg voor de kwaliteit van de prestaties. De wijze waarop deze opdrachten worden vervuld, kan evenwel een doorslaggevende invloed hebben op de beslissing van de rechter. Het voorontwerp van wet voorziet een reeks bepalingen om de toegang te reglementeren tot het beroep van beëdigde vertalers, tolken en vertalers-tolken. De instelling van een Nationaal Register van beëdigde vertalers, tolken en vertalers-tolken. Dit register zal worden beheerd door de FOD Justitie. Enkel de personen die opgenomen zijn in het Nationaal Register van beëdigde Vertalers, Tolken en Vertalers-Tolken zullen voortaan gemachtigd zijn de titel van beëdigd vertaler, tolk of vertaler-tolk te dragen en derhalve de toelating krijgen om de vertaal- en/of tolkopdrachten uit te voeren die omschreven zijn in de wet over het gebruik der talen in gerechtszaken. Het ontwerp voorziet evenwel in de mogelijkheid voor een gerechtelijke overheid om in spoedeisende gevallen een beroep te doen op andere personen indien geen beëdigde tolk of vertaler beschikbaar is. Die beslissing moet worden gemotiveerd. Omdat het ook mogelijk is dat er geen vertaler of tolk beschikbaar is voor sommige minder gebruikte talen, werd eveneens een bijzondere bepaling voorzien die in spoedeisende gevallen kan worden toegepast. Welke zijn de voorwaarden om te worden opgenomen in het Nationaal Register? Om te worden opgenomen in het register moet men minstens 21 jaar oud zijn, van goed gedrag en zeden en wettelijk in België verblijven. De meest belangrijke voorwaarde is echter het slagen in een test, die zal worden afgenomen door SELOR. De test heeft betrekking op de kennis van de gekozen taal en de deontologie van het beroep. Ook de nodige persoonlijke bekwaamheden moeten worden aangetoond. Hiermee worden zowel de psychologische bekwaamheden in de ruime betekenis bedoeld, als de technische bekwaamheden en het bezitten van het aangepaste materiaal. Wie aan alle voorwaarden voldoet zal de eed kunnen afleggen voor de voorzitter van het hof van beroep. De Minister van Justitie kan de registratie van een kandidaat weigeren, ondanks het feit dat hij de eed heeft afgelegd. Het is immers niet onmogelijk dat er ernstige aanwijzingen bestaan dat een kandidaat een zeker veiligheidsrisico inhoudt zonder dat het strafrechtelijke verleden van betrokkene hiervan zichtbare sporen vertoont. Aangezien de rechterlijke overheden noodzakelijkerwijze een groot vertrouwen in de tolken en vertalers dienen te hebben, is het wenselijk dat de Minister van Justitie nog een ultiem middel heeft om in te grijpen. Het zal ook mogelijk zijn om een beëdigde vertaler of tolk voorlopig of definitief te schrappen, indien hij zijn verplichtingen niet nakomt. (*) van 15 juni 1935.