Sociale inspectiediensten en politie samen ten strijde tegen economische uitbuiting

In de week van 14 tot 20 september 2020 werden diverse acties uitgevoerd tijdens de “Empact Action Days Labour Exploitation”. In verschillende EU-lidstaten gingen politie en sociale-inspectiediensten over tot controles in een aantal risicosectoren, gericht op het opsporen van economische uitbuiting.

Bijkomend werd bijzondere aandacht besteed aan de invloed van de COVID-19 pandemie op werknemers die al in een kwetsbaardere positie verkeren.

In België waren (net zoals in Nederland, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk) nagelstudio’s een focussector. Deze controles werden ondersteund door de FOD Volksgezondheid die in één zaak illegale schoonheidsproducten in beslag nam.

Ook in de land- en tuinbouwsector werden gezamenlijke initiatieven uitgevoerd waarbij een drone werd ingezet over de uitgestrekte boomgaarden.

Op zondag vonden gelijktijdige acties plaats op zogenaamde "pleisterplaatsen" bij distributiecentra van een grote winkelketen in België, Nederland en Frankrijk. Op de sites moet voldaan worden aan de welzijnswetgeving en de regelgeving op vlak van volksgezondheid. Zeker in corona-tijden is dit van uiterst groot belang.

In België zorgde de Inspectiedienst van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid voor de organisatie van de acties, waaraan nog tal van andere federale en gewestelijke inspectiediensten deelnamen. De Directie voor de bestrijding van de zware en georganiseerde criminaliteit en de provinciale directies van de Federale gerechtelijke politie en de lokale politiezones verleenden hun actieve steun. Het initiatief werd eveneens actief ondersteund door de arbeidsauditeurs.

Europol heeft zijn traditionele scope verbreed door ook sociale inspectiediensten een rol te geven bij de coördinatie van acties ter bestrijding van economische uitbuiting . Een beveiligde app werd ter beschikking gesteld aan de inspectieploegen waarmee in real time gecommuniceerd kon worden met de buitenlandse inspectieteams tijdens de internationale acties.

Ook Vertegenwoordigers van de recent opgerichte European Labour Authority (ELA) waren op het terrein aanwezig. Deze EU-organisatie ondersteunt grensoverschrijdende initiatieven voor de handhaving van Europese regelgeving.

Er werden in totaal 168 werknemers en 46 zelfstandigen gecontroleerd verspreid over 46 werkplaatsen in de diverse provincies.

De arbeidssituatie van de 33 vrachtwagenchauffeurs zal blijken uit de analyse van de digitale tachografen. De leefomstandigheden en de accommodaties op het terrein in Genk voldeden geenszins aan de vereiste normen. Welke verantwoordelijkheid de betrokken winkelketen hierin heeft, zal ernstig bekeken worden. Van de 135 gecontroleerde werknemers in de andere focussectoren, werkten 34 werknemers in het zwart.

Voor de RSZ-inspectie blijft de strijd tegen mensenhandel een topprioriteit. Daarom besteedden de inspecteurs tijdens de actie bijzondere aandacht aan dat aspect van economische uitbuiting.

Er zal bijkomend onderzoek worden uitgevoerd om potentiële slachtoffers van mensenhandel te identificeren, arbeidskrachten die in mensonwaardige omstandigheden werkten of in erbarmelijke omstandigheden gehuisvest zijn.