RSZ coördineert gezamenlijk onderzoek in de bouwsector: diverse vaststellingen uitbuiting en fraude
Van 31 mei tot 6 juni 2021 werden voor het zesde jaar op rij de Europese “Empact Action Days Labour Exploitation” georganiseerd met de ondersteuning van Europol. In 23 verschillende EU-lidstaten voerden de politie en de sociale-inspectiediensten controles uit, gericht op het opsporen van economische uitbuiting. Het Belgische onderzoek bracht diverse gevallen van economische uitbuiting en fraude aan het licht.
Focus op gedetacheerden
In België organiseerde de inspectiedienst van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid de acties, in nauwe samenwerking met de afdeling Posted Workers van de dienst Toezicht op de Sociale Wetten. De focus lag op het opsporen van economische uitbuiting bij gedetacheerde derdelanders werkzaam in de bouwsector. Het doel van de acties was na te gaan of de regelgeving inzake de arbeidsomstandigheden werd gerespecteerd. Er ging bijzondere aandacht naar ongezonde of onveilige werksituaties en mogelijke overtredingen van de coronamaatregelen. Ook de toepasselijkheid van het buitenlandse dan wel Belgische arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht, was een belangrijk luik van het onderzoek. Sociale dumping en economische uitbuiting gaan immers vaak hand in hand.
Werknemers werden grondig verhoord, bij anderstalige arbeidskrachten werden beëdigde tolken ingezet.
Aanwijzingen van uitbuiting in 5 bedrijven
Er werden 35 werven, 126 werkgevers, 419 werknemers en 29 zelfstandigen gecontroleerd. Bij 5 van de werkgevers werden indicatoren van economische uitbuiting vastgesteld en voor 24 vennootschappen wordt verder onderzoek uitgevoerd naar vermoedelijke detacheringsfraude.
Van de gecontroleerde werknemers bleken er 18 in het zwart aan het werk en 12 werknemers waren illegaal tewerkgesteld. Voor 78 gedetacheerde werknemers werden de specifieke verplichtingen om in België te werken niet nageleefd door de buitenlandse werkgever of Belgische gebruiker.
Op 2 plaatsen werd overgegaan tot de verzegeling van de werf en 2 voertuigen werden tijdens de acties in beslag genomen. Bij de controles werden bovendien 6 vervalste identiteitsdocumenten en 1 vervalst rijbewijs onderschept.
Ondersteuning van politie
De Europese “Empact Action Days Labour Exploitation” zorgde voor een nauwe samenwerking tussen diverse diensten in ons land, in de eerste plaats tussen politie en inspectiediensten. De voorbereiding gebeurde in nauwe samenwerking met de Sectie Mensenhandel van de Directie voor de bestrijding van de zware en georganiseerde criminaliteit bij de Federale Politie. Zij verleenden, net zoals de centrale dienst voor valse documenten, de FGP Luik en Waals-Brabant, de Lokale Politiezones en de Gerechtelijke Sectie van DVZ, ook hun steun bij de controles op het terrein.
Ook met de inspectiediensten in de landen die de werknemers uitzonden, verliep de samenwerking efficiënt. Europol speelde een belangrijke faciliterende rol. Het heeft zijn traditionele scope verbreed door ook sociale-inspectiediensten een rol te geven in de coördinatie van acties die de economische uitbuiting bestrijden.
Inzet van drones
De gebruikelijke internationale samenwerking op het terrein was door de pandemie nog steeds onmogelijk. Europol stelde daarom aan de deelnemende politie- en inspectiediensten een digitaal alternatief ter beschikking, waardoor relevante internationale gegevensuitwisseling tijdens de controles mogelijk was. Tijdens 2 actiedagen zorgde politie voor bijkomende technologische ondersteuning door de inzet van een drone boven de werven.