Verwerking en analyse passagiersgegevens in aanpak tegen terrorisme en ernstige criminaliteit

De dramatische gebeurtenissen op verschillende locaties binnen en buiten Europa tonen de dreiging aan van 'foreign terrorist fighters' en 'returnees', personen die uit conflictgebieden terugkeren. Om weerstand te bieden aan deze dreiging worden de bestaande maatregelen versterkt en nieuwe initiatieven uitgewerkt.

Een van de 18 prioritaire maatregelen die in het federaal parlement werd aangekondigd, is de registratie en de verwerking van de passagiersgegevens. Door de goedkeuring van het voorontwerp van wet kunnen de passagiersgegevens nu verwerkt en geanalyseerd worden. 

De analyse van de passagiersgegevens betekent een meerwaarde in de aanpak tegen terrorisme en ernstige criminaliteit. De veiligheids- en inlichtingendiensten kunnen zo anticiperen op de aankomst op of het vertrek van het Belgische grondgebied van geseinde personen en van personen die binnen risicoprofielen vallen. Nieuwe trends en fenomenen in de wijze waarop verdachten van terroristische of ernstige misdrijven te werk gaan, kunnen ook via die gegevens in kaart gebracht worden.

Het voorontwerp van wet laat de verwerking van de passagiersgegevens concreet toe om:

• ernstige criminaliteit en terroristische misdrijven op te sporen en te vervolgen
• opdrachten van de inlichtingendiensten uit te voeren voor de opsporing, analyse en verwerking van inlichtingen over activiteiten die de fundamentele belangen van de Staat kunnen bedreigen
• ernstige inbreuken op de openbare veiligheid, bijvoorbeeld gewelddadige radicalisering, te voorkomen
• de controles van personen aan de buitengrenzen te verbeteren en om illegale immigratie te bestrijden

Het voorontwerp voorziet in de wettelijke verplichting voor de vervoerders en reisoperatoren in de verschillende transportsectoren (luchtvervoer, hogesnelheidstreinen, geregeld internationaal busvervoer en maritiem transport) om de passagiersgegevens door te sturen naar de passagiersgegevensbank. 

De analyse van de passagiersgegevens gebeurt door een Passagiers Informatie Eenheid (P.I.E.), die wordt opgericht bij de FOD Binnenlandse Zaken. De P.I.E. bestaat uit eigen personeel en gedetacheerden van de Federale Politie, Douane, Staatsveiligheid en de Algemene Directie Inlichtingen en Veiligheid, onder het functioneel toezicht van een leidende ambtenaar van de P.I.E. Ze zullen de passagiersgegevens bij de vervoerders en reisoperatoren verzamelen, zijn verantwoordelijk voor het beheer van de passagiersgegevensbank en voeren de gegevensverwerking uit.

Het voorontwerp van wet biedt ook tal van garanties op het vlak van bescherming van de privacy, met name door de rol van de leidende ambtenaar en de organisatie van de P.I.E., door de bepaling van op limitatieve wijze opgesomde doeleinden en door voorwaarden op het vlak van termijn en toegang tot de passagiersgegevens die verschillen volgens de verwerking ervan.

Het voorontwerp van wet wordt voor advies aan de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en aan de Raad van State voorgelegd.