Verbetering van de bijzondere opsporingsmethoden en gegevensverzameling

Het eerste voorontwerp van wet dat door de ministerraad op voorstel van minister van Justitie Koen Geens werd goedgekeurd, heeft tot doel om de bijzondere opsporingsmethoden en bepaalde onderzoeksmethoden over internet, elektronische communicatie en telecommunicatie te verbeteren. Het past het Wetboek van Strafvordering aan de technologische evolutie aan en voert een aantal verbeteringen door in het opsporings- en gerechtelijk onderzoek, voornamelijk in de toepassing van bijzondere opsporingsmethoden over internet, elektronische communicatie en telecommunicatie.

De voornaamste wijzigingen die door het voorontwerp worden aangebracht in het Wetboek van Strafvordering zijn: 

• de niet-heimelijke zoeking in een informaticasysteem, gebaseerd op vier niveaus:
  • de zoeking waartoe de officier van gerechtelijke politie kan beslissen in een informaticasysteem dat in beslag is genomen
  • de door de procureur des Konings bevolen zoeking in een informaticasysteem dat niet in beslag is genomen, maar dat wel nog kan zijn
  • de door de procureur bevolen uitbreiding van een zoeking tot een informaticasysteem dat verbonden is aan een informaticasysteem dat het onderwerp is van de eerste maatregel voor zover de informatie toegankelijk is zonder code in te voeren
  • elke andere niet-heimelijke zoeking in een informaticasysteem, bevolen door een onderzoeksrechter
• het uitvoeren van het cybercrime-verdrag van de Raad van Europa door de invoering van een procedure voor de bevriezing van gegevens op verzoek van een derde staat
• uitbreiding inkijkoperatie:
  • de mogelijkheid tot het openen van gesloten voorwerpen en het nemen van stalen
  • het expliciet openstellen van de inkijkoperatie voor informaticasystemen, voorbehouden aan de onderzoeksrechter
• invoering van een specifieke maatregel voor de interacties of infiltraties die uitsluitend op internet plaatsvinden
• de termijn van observatie wordt van één naar drie maanden gebracht
• over het onderscheppen van telecommunicatie:
  • invoering van de heimelijke zoeking in een informaticasysteem
  • samenvoeging van die heimelijke zoeking in een informaticasysteem en de onderschepping van telecommunicatie
  • uitbreiding van de lijst van misdrijven waarvoor de maatregel mogelijk is

Bovendien keurt de ministerraad een voorontwerp van wet goed dat, op voorstel van minister van Defensie Steven Vandeput, de organieke wet* over de inlichtingen- en veiligheidsdiensten wijzigt. Het ontwerp verbetert en verduidelijkt de organieke wet door de ondervonden operationele problemen te ondervangen, zonder te raken aan de bestaande methoden en aan de fundamentele rechten van de burgers. Na vijf jaar van aanwending van de specifieke en uitzonderlijke methoden, werd er een evaluatie door de twee inlichtingendiensten gemaakt. Sommige bepalingen van de organieke wet dienen te worden gewijzigd om bepaalde procedures te verbeteren, enkele artikelen te verduidelijken en de wet aan te passen aan nieuwe technologieën. 

Er werd een nieuwe specifieke methode voor het verzamelen van gegevens in het leven geroepen, namelijk het verzamelen van reisgegevens. Het voorontwerp voorziet de mogelijkheid voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten om vervoers- en reisgegevens te vorderen van een private verstrekker van een vervoers- of reisdienst zoals een bus- of taxibedrijf, een reisagentschap of een website die een hotelreservatiesysteem aanbiedt. 

De voorontwerpen van wet worden voor advies aan de Raad van State voorgelegd.

*van 30 november 1998, gewijzigd door de wet van 4 februari 2010