Sociale inspectiediensten en politie werken samen bij het opsporen van economische uitbuiting
Van 9 tot 14 april coördineerde de RSZ inspectie het Belgische luik van het Europese initiatief “Joint Action Days Labour Exploitation”. De actie vond plaats in samenwerking met met de politie en de andere federale en gewestelijke inspectiedienten. 53 werkgevers werden aan een controle onderworpen. Bij 1 op de 10 gecontroleerde werkgevers werden indicaties van economische uitbuiting vastgesteld.
Voor het vierde jaar op rij werden in Europa de “Joint Action Days Labour Exploitation” georganiseerd, een Europees initiatief dat de steun krijgt van Europol. Tijdens deze week worden in de EU-lidstaten in een aantal risicosectoren multidisciplinaire controles uitgevoerd door de politie en de sociale-inspectiediensten, gericht op het opsporen van economische uitbuiting.
Economische uitbuiting bij 1 op 10
Bij de acties werd naast de controle op de naleving van de sociale wetgeving ook bijzonder gefocust op de omstandigheden waarin de arbeidskrachten worden tewerkgesteld en soms ook gehuisvest. Er werden 53 werkplaatsen, 140 werknemers en 41 zelfstandigen gecontroleerd. Werknemers werden grondig verhoord over hun werk- en woonomstandigheden. Omdat het in vele gevallen om buitenlandse arbeidskrachten ging, werd een beroep gedaan op beëdigde tolken.
Op 6 van de 53 gecontroleerde werkplaatsen troffen de inspecteurs indicatoren van economische uitbuiting aan. Van de 140 gecontroleerde werknemers bleken er 20 in het zwart aan het werk. Voor 13 werknemers werd de regelgeving op het gebied van deeltijdse arbeid niet gerespecteerd. 20 buitenlandse werknemers waren illegaal tewerkgesteld.
Op één werkplaats werd overgegaan tot de verzegeling van de zaak en er werden 2 wagens in beslag genomen.
Mensenhandel
Voor de RSZ-inspectie is de strijd tegen mensenhandel één van de topprioriteiten. Daarom besteedden de inspecteurs tijdens de actie ook bijzondere aandacht aan het aspect van economische uitbuiting.
Op 6 arbeidsplaatsen werden indicatoren aangetroffen die wezen op economische uitbuiting, 6 potentiële slachtoffers van mensenhandel werden gedetecteerd en geïdentificeerd, deze arbeidskrachten werkten in mensonwaardige omstandigheden en werden in sommige gevallen ook in erbarmelijke omstandigheden door de werkgever gehuisvest. Er wordt hieromtrent gerapporteerd aan de arbeidsauditeurs.
Ondersteuning door politie en gerecht
In België zorgde de Inspectiedienst van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid voor de organisatie van de acties, waaraan nog tal van andere federale en gewestelijke inspectiediensten deelnamen. De Directie voor de bestrijding van de zware en georganiseerde criminaliteit en de provinciale directies van de Federale gerechtelijke politie en de lokale politiezones verleenden hun actieve steun. Het initiatief werd eveneens actief ondersteund door de arbeidsauditeurs.
Samenwerking met Nederland en Slovenië
De actie kende ook een belangrijk internationaal karakter. De Nederlandse en Belgische inspectiediensten werkten nauw samen tijdens een gemeenschappelijke actie waarbij een onderzoek werd uitgevoerd naar buitenlandse werknemers van Nederlandse uitzendkantoren die gehuisvest worden in Belgische vakantieparken aan de grens met Nederland.
Bij een tweede gemeenschappelijke actie werden door Nederlandse en Belgische inspecteurs in beide landen de vestigingen van een schoonheidsinstituut gecontroleerd waar buitenlandse schoonheidsspecialistes worden tewerkgesteld.
En in de bouwsector werd een controle uitgevoerd naar detacheringsfraude met Servische arbeiders via een Sloveense vennootschap. Er werd samengewerkt met de Sloveense arbeidsinspectie.
Ondersteuning van Europol
Europol heeft zijn traditionele scope verbreed door ook sociale-inspectiediensten een rol te geven bij de coördinatie van acties ter bestrijding van economische uitbuiting. Aan de deelnemende lidstaten werd de mogelijkheid geboden om “special requests” uit te sturen naar een andere lidstaat, zo kan men buitenlandse inspectiediensten verzoeken informatie aan te aanleveren of aanvullende onderzoeksdaden te stellen. Zo zullen onderzoeken naar arbeidsuitbuiting worden opgestart in samenwerking met de arbeidsinspectiediensten van meerdere andere Europese landen. De informatie-uitwisseling blijft niet beperkt tot de duur van deze JAD-periode, ook na de acties zal nog informatie worden uitgewisseld in de lopende dossiers.