Wijziging van diverse bepalingen uit het sociaal strafrecht

Op voorstel van mevrouw Laurette Onkelinx, Minister van Justitie, keurde de Ministerraad in tweede lezing het voorontwerp van wet goed (*) tot wijziging van diverse wettelijke bepalingen met betrekking tot het sociaal strafrecht.

De strijd tegen de sociale fraude staat hoog op de politieke agenda sinds de ministerraad van Gembloux van 17 januari 2004, waar de nota Respect voor Sociale Solidariteit werd goedgekeurd, evenals een reeks maatregelen op verscheidene beleidsdomeinen. Een belangrijk onderdeel was gewijd aan de hervorming van het sociaal strafrecht. Er moest een eenvormige regeling komen waarbij duidelijk is wanneer strafrechtelijk wordt opgetreden en in welke gevallen een burgerrechtelijke of administratieve afhandeling aangewezen is. In dit kader werden de huidige procedures herzien, om: - het beheer van de inbreuken op het sociaal recht te vereenvoudigen en te versnellen en aan de arbeidsauditeur toe te laten burgerrechtelijke vorderingen in te stellen, - via het instellen van deze burgerrechtelijke vorderingen de rechten van de werknemers beter te erkennen, - de kwaliteit te verhogen van de gedane uitspraken, door de oprichting van gespecialiseerde kamers in de correctionele rechtbanken. Uitbreiding van de bevoegdheden van de arbeidsauditeurs In de toekomst zal de arbeidsauditeur bijzonder technische sociale geschillen voor de arbeidsrechtbank kunnen brengen (burgerrechtelijke procedure). Vandaag heeft de arbeidsauditeur die keuze niet en moet hij zich tot de correctionele rechtbank wenden. Dit brengt heel wat voordelen mee: - het geschil zal worden beoordeeld door een rechter die gespecialiseerd is in sociaal recht, - aangezien de arbeidsrechtbank geen gerechtelijke achterstand heeft, resulteert dit in een aanzienlijke tijdsbesparing voor de werknemers. Zo zal bijvoorbeeld een persoon die achterstallig vakantiegeld eist van zijn werkgever veel sneller worden uitbetaald. Het voorontwerp van wet past bovendien in het kader van de depenalisering van het sociaal recht. De strafrechtelijke sancties worden op die manier voorbehouden voor feiten van zware sociale fraude. De oprichting van gespecialiseerde correctionele kamers In het kader van bewezen sociale fraude zal de arbeidsauditeur een strafrechtelijke vervolging instellen voor de correctionele rechtbank, die gemachtigd is om boetes en gevangenisstraffen uit te spreken. Om de efficiëntie te garanderen van de procedures zal in elk van de 27 correctionele rechtbanken een kamer worden opgericht die gespecialiseerd is in sociaal strafrecht. De oprichting van de gespecialiseerde correctionele kamers in de correctionele rechtbanken zal met name het volgende mogelijk maken: 1. Een gespecialiseerde aanpak van de zaken die onder het sociaal strafrecht vallen De rechtszaken die onder het sociaal strafrecht vallen worden steeds complexer en de correctionele rechters staan vaak met lege handen wanneer ze inzicht willen krijgen in de sociale realiteit van een onderneming, terwijl de beslissingen die de rechters moeten nemen een diepgaande kennis veronderstellen van een groot aantal complexe wetgevende teksten die bovendien nog permanent evolueren. De instelling van een kamer in elk gerechtelijk arrondissement waar men uitsluitend de strafzaken met een sociaal karakter zal behandelen, is een ideaal instrument om de leemten van het huidige systeem te dempen. 2. Het zorgen voor aangepaste opleiding van de betrokken magistraten Een belangrijk niveau van specialisatie is onmisbaar voor een efficiënte behandeling van deze vaak complexe zaken. Daarom zal de rechter die alleen zetelt in een gespecialiseerde correctionele kamer een permanente opleiding in sociaal recht krijgen. In de kamers met drie rechters zal de specialisatie gebeuren door de oprichting van die kamers zelf: de rechters die uit de correctionele rechtbank komen zullen samen zetelen met een rechter van de arbeidsrechtbank, een beroepsrechter die zijn grondige juridische kennis van de materies die tot zijn bevoegdheid behoren zal bijdragen. De opvatting is dezelfde voor de behandeling in beroep: omdat de correctionele kamers zijn samengesteld uit drie raadsheren, zal de specialisatie van de kamer gegarandeerd zijn voor de aanwezigheid van een raadsheer van het arbeidshof. (*) na aanpassing aan het advies van de Raad van State.