Zeven adviesraden roepen op tot meer samenwerking voor een coherent en ambitieus energie- en klimaatbeleid

Alle lidstaten van de Europese Unie moeten in de loop van de volgende maanden een actualisering uitvoeren van hun Nationaal Energie- en KlimaatPlan (NEKP) voor de periode 2021-2030, dat zij indienden bij de Commissie. Deze actualisering was gepland, maar is nog belangrijker geworden in het licht van de toegenomen klimaatambities van de EU (met name in het kader van het programma "Fit for 55") en in de context van de internationale energiecrisis. Het eerder door België ingediende NEKP beantwoordde voor een aantal aspecten onvoldoende aan wat nodig was. Daarvoor was al gewaarschuwd door het maatschappelijk middenveld in adviezen van verschillende adviesraden. Ook de analyse van de Commissie stelde dat het NEKP op een aantal punten tekortschoot.

Tegen juni 2023 moet er namens de regeringen van de verschillende beleidsniveaus van ons land een ontwerp voor een geactualiseerd NEKP voorliggen. De Commissie geeft ook richtlijnen[1] voor die actualisering en heeft het onder meer over: “Vaststellen van een hogere ambitie om de groene transitie naar klimaatneutraliteit te versnellen en de veerkracht van het energiesysteem te versterken overeenkomstig de klimaatwet, het “Fit for 55”-pakket en REPowerEU.”

Zeven adviesraden van ons land (federale en gewestelijke) hebben nu samen aanbevelingen uitgewerkt voor de manier waarop die actualisering moet georganiseerd worden. Het advies is goedgekeurd door: Brupartners, CESE Wallonie, CRB, FRDO, MinaRaad, Raad voor het Leefmilieu van het BHG, SERV. Enkele elementen uit dit advies.

• De adviesraden willen een NEKP dat wel voldoet aan de criteria en dat voldoende ambitieus is: “De raden vragen dan ook uitdrukkelijk aan de betrokken regeringen van de verschillende beleidsniveaus om te komen tot een coherent gezamenlijk en geïntegreerd NEKP dat wél beantwoordt aan het opgelegde kader en aan de noodzakelijke nieuwe klimaatambities en dat ook beter leesbaar is.”
• De adviesraden doen een sterke oproep om te komen tot een structurele samenwerking tussen de regeringen van de verschillende beleidsniveaus, met respect voor de eigen bevoegdheden, om te komen tot een volwaardig coherent beleidsdocument: “Er is geen objectieve reden waarom het niet mogelijk zou zijn om tot een degelijk NEKP te komen, gedragen door de regeringen van de verschillende beleidsniveaus, dat een antwoord kan bieden op de uitdagingen op het vlak van energie en klimaat en dat volledig beantwoordt aan de richtlijnen die de Commissie heeft uitgewerkt. Of zo’n plan er komt of niet, is enkel afhankelijk van de vraag of er voldoende inzicht in gemeenschappelijke langetermijnbelangen en politieke wil is om complementair en elkaar versterkend samen te werken.”
• De adviesraden wijzen erop dat het binnen het huidig institutioneel kader perfect mogelijk is om aan de slag te gaan en vragen daartoe een concrete samenwerkingsagenda. Die bestaat uit drie elementen.
  • (1) Er is nood aan “concrete afspraken om op korte termijn te komen tot een geïntegreerde systemische visie en samenwerkingsprojecten”. Zo zou het mogelijk moeten zijn, bijvoorbeeld, om de hinderpalen weg te nemen om te komen tot een coherente versnelde energetische renovatie van het gebouwenbestand in de verschillende gewesten tegelijk.
  • (2) Er is behoefte aan een “snelle gezamenlijke analyse van alle opmerkingen van de Commissie”. Op basis daarvan moet er dan gekozen worden voor een werkbare formule voor een kwalitatieve actualisering van het NEKP.
  • (3) Er is nood aan afspraken over een “duidelijke, afgestemde en overlegde onderzoeksagenda”. Het gaat daarbij om ruimere impactstudies over de cruciale kwesties van het energie- en klimaatbeleid en financiering van en sterker onderzoek naar relevante technologische en maatschappelijke innovaties.

De adviesraden vragen ten slotte om actief, op de verschillende beleidsniveaus, verder betrokken te worden bij de actualisering van het NEKP en stellen in dat verband enkele concrete acties voor.

U kunt het advies vinden via deze link: https://frdo-cfdd.be/adviezen/03-advies-over-de-herziening-van-het-nationaal-energie-klimaat-plan-2030-nekp/

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Marc Depoortere, directeur van de FRDO, 0476/ 713527

[1] Zie: https://energy.ec.europa.eu/guidance-ms-updated-necps-2021-2030_en