Uitbreiding en verbetering van de nucleaire inspectie: meer inspecteurs en meer inspectiemiddelen voor het FANC

Dit voorontwerp van wet is een herziening van de wet van 15 april 1994 met betrekking tot de bescherming van de bevolking en van het leefmilieu tegen de gevaren die voortspruiten uit ioniserende stralingen en met betrekking tot het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle.
Een herziening van deze wet is noodzakelijk om twee redenen:

1.Contractuele agenten wordt een inspectiebevoegdheid toegekend
Momenteel komt die bevoegdheid enkel toe aan de statutaire agenten. Door de nieuwe wetsbepaling, die implicaties heeft voor het aantal inspecteurs, zal het mogelijk zijn het aantal controles op het terrein op te trekken. De personeelsleden die de controles uitoefenen zijn verplicht de eed af te leggen voor de voogdijminister van het Agentschap of voor de persoon die daartoe is aangeduid. Een lijst met de namen van de inspecteurs zal om de twee jaar gepubliceerd worden.

2.De inspecteurs van het Federaal Agentschap voor de Nucleaire Controle (Fanc) krijgen betere inspectiemiddelen
De huidige bevoegdheden blijven behouden, maar worden uitgebreid, versterkt en nog meer geconcretiseerd en dit voor onderstaande punten:
- Beter toegangsrecht tot de te controleren plaatsen
De inspecteurs zullen voortaan een ruimer toegangsrecht hebben tot de plaatsen die ze controleren. De toegang geldt ten allen tijde, en voortaan zonder voorafgaandelijke verwittiging. Anders dan voorheen zal de toegang ook mogelijk zijn tot plaatsen waarvan men vermoedt dat er radioactieve stoffen of toestellen aanwezig kunnen zijn die ioniserende stralingen uitzenden. De inspecteurs hebben dus zowel toegang tot plaatsen die vergund zijn in het kader van de toepassing van de regelgeving “ioniserende stralingen” alsook – en dat is nieuw - tot plaatsen zonder een dergelijke vergunning.

- Mogelijkheid om toestellen of stoffen te verzegelen
De contractuele inspecteurs zullen, naar het voorbeeld van de statutairen, toegang hebben tot bewoonde plaatsen, maar dan enkel mits voorafgaande machtiging van de rechter van de politierechtbank. De mogelijkheid om stoffen of toestellen in beslag te nemen blijft behouden, maar voortaan zullen de inspecteurs ze ook kunnen verzegelen. Bij een inbreuk maken de inspecteurs altijd een inspectieverslag op of een proces-verbaal.

- Gepaste maatregelen kunnen genomen worden om een dreigend gevaar af te wenden
Wanneer de inspecteurs het nodig achten voor de gezondheid en de veiligheid van de werknemers en van de bevolking, en/of ter bescherming van het leefmilieu zullen de inspecteurs ook de mogelijkheid hebben om alle passende maatregelen te treffen of om ze op te leggen, met inbegrip van organisatorische maatregelen, om elke vorm van dreigend gevaar af te wenden.

- Stoffen of monsters van stoffen kunnen onderzocht of geanalyseerd worden
De inspecteurs krijgen voortaan de bevoegdheid om stoffen of monsters ervan aan een onderzoek of een analyse te onderwerpen. Het betreft een nieuwe bevoegdheid die een snellere behandeling moet mogelijk maken.

- Een betere informatie
De inspecteurs zullen bevoegd zijn om informatie te verzamelen bij de diensten, die de fysische controle of het toezicht erop uitoefenen. Dankzij de goedkeuring van de tekst door de Ministerraad, zullen ze ook informatie kunnen verzamelen bij de verkopers, leveranciers, fabrikanten en invoerders van bronnen van radioactieve stralingen, alsook bij de deskundigen die werkzaamheden uitvoeren in deze inrichtingen.

- Mogelijkheid tot ondersteuning door de politie
De inspecteurs zullen een proces-verbaal kunnen opmaken wanneer een controle onmogelijk is en ze verhinderd zijn om hun toezicht uit te oefenen. In het kader van de uitoefening van hun opdracht, zullen ze ook de bijstand van de federale of de lokale politiediensten kunnen inroepen. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij de inbeslagname van apparaten en stoffen die geproduceerd, vervaardigd, vervoerd worden, in gebruik zijn of die men in zijn bezit heeft, wanneer de voorwaarden niet stroken met de wettelijke voorschriften. De inspecteurs kunnen de hulp van de federale politie ook inroepen bij een verhoor van personen en bij arrestaties, en dat op basis van hun expertise op dat vlak.

- Een betere bescherming van de persoonsgegevens
Er zijn beschermingsmaatregelen voorzien voor persoonsgegevens waarover de inspecteurs beschikken, gegevens met een medisch karakter inbegrepen. Wanneer derden gevaar lopen, kan het noodzakelijk worden geacht om de informatie toch vrij te geven. Als de gegevens betrekking hebben op de naam en voornaam van een persoon die een klacht heeft ingediend, dan voorziet de tekst in de mogelijkheid om zijn naam niet voor de rechtbank vrij te geven.