Regeren is vooruitzien. Nieuwe scenario's voor het bereiken van klimaatneutraliteit in België tegen 2050

De nieuwe scenario's dragen bij tot het uitwerken van een algemene visie op het klimaatbeleid. Zij bieden ook alle beleidsmakers en investeerders paden die kunnen gevolgd worden en de belangrijkste afwegingen die moeten worden gemaakt om in ons land klimaatneutraliteit te bereiken.

"Regeren is voorzien, en deze bezorgdheid staat centraal in mijn optreden op het vlak van klimaatgovernance. Na ons te hebben geschaard achter de doelstelling van klimaatneutraliteit tegen 2050, komt het er nu op aan concreet te analyseren wat dit in België betekent en de weg uit te stippelen om dit te bereiken. Hoewel alle gepresenteerde transitiescenario's inderdaad de weg uitstippelen naar een gedecarboniseerde en duurzame samenleving in 2050 door te kiezen voor een globale aanpak, laat hun diversiteit veel ruimte voor dialoog en publiek debat om dit te bereiken. Daarom heb ik het initiatief genomen om alle regeringen en parlementen van dit rapport op de hoogte te brengen en het ter beschikking te stellen, zodat de resultaten in een publiek debat kunnen worden besproken. De democratische uitdaging staat centraal in de transitie: alleen samen en met volledige kennis van zaken zullen we erin slagen onze klimaatdoelstellingen te bereiken.“, benadrukte de minister.

Om inzicht te krijgen in de verschillende manieren om klimaatneutraliteit te bereiken en de implicaties daarvan te bestuderen, zijn vijf scenario's ontwikkeld:

1. een referentiescenario op basis van bestaand beleid (business as usual);
2. een gedragsscenario, gericht op veranderingen in levensstijl op het vlak van onder meer mobiliteit, huisvesting en voeding;
3. een technologisch scenario, dat de nadruk legt op de inzet van energie-efficiëntietechnologieën en koolstofvrije brandstoffen zoals synthetische brandstoffen of waterstof;
4. een centraal scenario, gebaseerd op een evenwichtige benadering van de gedragsmatige en de technologische dimensie;
5. en tenslotte een scenario met hoge vraag, waarin de implicaties worden onderzocht van een traject dat wordt gekenmerkt door een grotere energievraag dan in de voorgaande scenario's.

De analyse van deze verschillende overgangsscenario's leidt tot een reeks conclusies, waarvan de belangrijkste zijn:

• Klimaatneutraliteit bereiken in België tegen 2050 is technisch haalbaar, maar vormt een grote uitdaging in alle sectoren en vergt systemische veranderingen, zowel op gedragsvlak als op technologisch vlak.
• De vraag naar energie neemt aanzienlijk af en de fossiele brandstoffen worden geleidelijk uitgefaseerd dankzij de elektrificatie en het gebruik van koolstofneutrale brandstoffen.
• De behoefte aan hulpbronnen en materialen ligt in alle klimaatneutrale scenario's ver onder het huidige niveau, vooral als we overgaan op duurzamere consumptiepatronen. Veranderende voedingspatronen leiden ook tot ingrijpende veranderingen in de landbouwsector, waardoor het landgebruik verandert en de koolstofabsorptie toeneemt.
• Er zijn aanzienlijke extra investeringen in infrastructuur nodig. De omvang daarvan kan echter aanzienlijk worden beperkt als het gedrag sterk verandert en de circulaire en deeleconomie zich op grote schaal ontwikkelt. Over het geheel genomen worden deze extra investeringen gecompenseerd door lagere brandstofkosten.

Meer informatie:

• Het online-rekenmodel, het rapport van de studie (in het Engels) en een samenvatting (beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels) zijn beschikbaar op https://klimaat.be/2050-nl/analyse-van-scenarios.
• Contact personen:
  • Kabinet Khattabi: Mélusine Baronian (FR) melusine.baronian@khattabi.fed.be en Jelle Boone (NL) jelle.boone@khattabi.fed.be  
  • Afdeling Klimaatverandering: Samuel Buys (samuel.buys@health.fgov.be) en Vincent Van Steenberghe (vincent.vansteenberghe@health.fgov.be)