Rapport van het IPCC over het afremmen van de klimaatverandering : Oproep tot snelle actie om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen !
Het IPCC (1) zal nu zaterdag het 3de en laatste luik van zijn 5de evaluatierapport goedkeuren, dat gewijd is aan het afremmen van de klimaatverandering. Dat laatste luik benadrukt de recente versnelling van de toename van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, die verband houdt met de veranderende wereldeconomie, en geeft aan welke technologische opties en emissietrajecten compatibel zijn met de verschillende stabilisatieniveaus van het klimaatsysteem. Het is nog niet te laat om de wereldwijde opwarming te beperken tot maximum 2° C, maar daarvoor moet er wereldwijd dringend en drastisch ingegrepen worden. Hoe langer daarmee gewacht wordt, hoe groter de bijkomende kosten en hoe kleiner de kansen om de doelstelling van 2° C te verwezenlijken. De resultaten van dit rapport worden bekend gemaakt op een cruciaal moment in de internationale onderhandelingen die moeten uitmonden in een wereldwijd klimaatakkoord tijdens de Top van Parijs in december 2015, en in het proces dat op Europees vlak werd opgestart om een nieuw Europees ‘klimaat/energie’-kader voor 2030 vast te leggen.
Dit 3de luik brengt meer duidelijkheid over de volgende feiten:
de toename van de uitstoot van BKG is het laatste decennium versneld, en dat ondanks de economische crisis
CO2 afkomstig van energieverbruik is veruit de grootste factor in de wereldwijde uitstoot
de uitstoot blijft erg ongelijk verdeeld en hangt nauw samen met het inkomensniveau: een groep van nauwelijks tien landen is verantwoordelijk voor het overgrote deel van de wereldwijde uitstoot
de beperking van de opwarming tot maximum 2°C ten opzichte van het pre-industriële tijdperk is mogelijk, maar vereist een sterke en snelle daling van de wereldwijde uitstoot, een snelle overgang naar een koolstofarme economie, de omvorming op grote schaal van het energiesysteem en een heroriëntering van de investeringen naar koolstofarme technologieën, gepaard met een daling van de subsidies voor fossiele brandstoffen
de technologische opties voor een dergelijke overgang zijn aanwezig
de huidige reductieverbintenissen van de verschillende landen liggen ruimschoots onder de niveaus die vereist zijn om de opwarming te beperken tot maximum 2°C; elke vertraging leidt achteraf tot grotere inspanningen, een stijging van de kosten en nog grotere uitdagingen op het gebied van aanpassing
de mitigatiescenario’s die compatibel zijn met de 2°C-doelstelling brengen een reeks belangrijke aanvullende voordelen met zich mee (energiezekerheid, minder luchtvervuiling, behoud van de ecosystemen, welzijn,…)
het gedrag en de levenswijze van de mens bieden ook een aanzienlijk mitigatiepotentieel
Die conclusies zijn belangrijke gespreksstof voor de aan de gang zijnde klimaatbesprekingen…
Op internationaal niveau zijn er heel wat bijeenkomsten vastgesteld om tot een mondiaal klimaatakkoord te komen tijdens de Top van Parijs in december 2015, dat betrekking heeft op de periode na 2020 :
in juni in Bonn : bijeenkomst op ministerieel niveau, om de ambities van de huidige verbintenissen te versterken
in september in New-York : ontmoeting tussen staatshoofden en regeringsleiders, in aanwezigheid van vertegen-woordigers uit de zakenwereld, de financiële wereld en het maatschappelijk middenveld, tijdens de Klimaattop georganiseerd op initiatief van VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon, om de mobilisatie te versterken met het oog op een ambitieus mondiaal akkoord
in december in Lima : bijeenkomst op hoog ministerieel niveau tijdens de Klimaatconferentie waarop de eerste elementen van het mondiaal post-2020-akkoord vastgelegd moeten worden.
Op het niveau van de Europese Unie, die momenteel besprekingen voert aangaande het nieuwe ‘klimaat/energie’-kader voor de periode 2020-2030. De laatste resultaten van het IPCC zullen ook hier meer duidelijkheid brengen over de hoogte van een geschikte EU-bijdrage in de wereldwijde mitigatie-inspanning, die verenigbaar is met de doelstelling van 2°C en rekening houdt met het billijkheidsprincipe.
Op Belgisch niveau, waar dit rapport ook een nieuwe impuls zou kunnen geven aan de interne onderhandelingen, die momenteel nog steeds in een impasse zitten, over de verdeling van de inspanningen tussen de verschillende overheden (gewesten en federale overheid) tegen 2020. In afwachting van een dergelijk akkoord zet de FOD Volksgezondheid (DG Leefmilieu) zijn werkzaamheden en raadplegingen verder inzake de ontwikkeling van overgangsscenario’s voor België tegen 2050(2), die de doelstelling moeten concretiseren die de federale regering heeft vastgelegd in de ‘langetermijnvisie duurzame ontwikkeling’, met name een reductie van onze broeikasgasemissies met minstens 80 % à 95% in 2050 ten opzichte van 1990. De FOD zet ook zijn initiatieven verder die de internationale samenwerking moeten versterken, met het oog op klimaatrechtvaardigheid, een specifiek aandachtspunt dat vermeld wordt in het regeerakkoord. Het is in die context dat in de maand mei een 3de internationaal seminarie over het thema ‘billijkheid’ georganiseerd zal worden.
Voor meer informatie :
De belangrijkste besluiten van de ‘Samenvatting voor beleidsmakers’ (in het NL) : www.klimaat.be/ipcc-rapporten (beschikbaar vanaf 14/4)
Het ‘Summary for policymakers’ (in het Engels) : http://mitigation2014.org/ (beschikbaar vanaf 13/4)
Contactpersoon bij FOD Volksgezondheid : Luc Dries (luc.dries@milieu.belgie.be - tel. 0473 338 340)
-----------
(1) Het IPCC – het Intergovernmental Panel on Climate Change, opgericht in 1988 door de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) en het VN-Milieuprogramma – heeft als opdracht verslag uit te brengen over de stand van de wetenschappelijke kennis betreffende de evolutie van het wereldklimaat, de impact ervan en de middelen inzake mitigatie. Daartoe brengt het IPCC op gezette tijden evaluatierapporten uit.
(2) www.klimaat.be/2050