Overeenkomst tussen België en Rusland

Op voorstel van de heer Louis Michel, Minister van Buitenlandse Zaken, keurde de Ministerraad een voorontwerp van wet goed houdende instemming met de Overeenkomst tussen de regering van het Koninkrijk België en de regering van de Russische Federatie betreffende de samenwerking op het gebied van de verkenning en het gebruik van de ruimte voor vreedzame doeleinden, en met de Bijlage (*).

Die overeenkomst is het derde bilaterale verdrag dat België heeft gesloten op het gebied van ruimteonderzoek en -toepassingen. Zij past in het kader van een algemene aanpak van Rusland om de samenwerking met Europa te versterken op dat gebied. Naast dit bilaterale instrument kan België ook onrechtstreeks samenwerken met Rusland via een toekomstig akkoord tussen de Russische Federatie en de Europese ruimtevaartorganisatie (ESA). Het belang van een bilaterale overeenkomst tussen België en Rusland is duidelijk gebleken uit de sterke respons van het Belgische bedrijfsleven op dat project. Naast de al bestaande industriële samenwerkingsverbanden inzake hoogtechnologische ruimtetoepassingen is de wederzijdse belangstelling voor het opzetten van partnerschappen op dat gebied zeer groot. Net als de rest van het Europese bedrijfsleven is er in België vooral belangstelling voor de toegang tot de bestaande technologieën, maar ook voor de deelname aan het onderzoek en de ontwikkelingen in het kader van de Russische ruimteprogramma's. De Russische partner van zijn kant zoekt een aantal beproefde technologieën te exporteren maar ook en vooral zich te verbinden met de Belgische institutionele en industriële partners, met name om toegang te verkrijgen tot de Europese projecten en programma's. De expertise van verscheidene excellentiecentra op spitstechnologische gebieden van het ruimteonderzoek in België wordt door de Russische wetenschappers en industriëlen erkend en gezocht. Aan de Overeenkomst ligt het model van tekst ten grondslag dat de Russische regering aan verschillende Europese partners heeft voorgelegd. De tekst is algemeen van aard, zelfs al worden niet alle onderzoeksgebieden en ruimtetoepassingen opgesomd in het kader waarvan kan worden samengewerkt De onderhandeling over en de ondertekening van de Overeenkomst vonden plaats in het kader van de exclusieve bevoegdheid van de federale regering, zoals vastgelegd door de bijzondere wet tot hervorming der instellingen (**) van 8 augustus 1980, gewijzigd bij de bijzondere wet van 16 juli 1993. Conform die bepaling wordt enkel aan het federale parlement gevraagd de Overeenkomst goed te keuren. Doel van de Overeenkomst is een juridisch kader uit te werken om de institutionele samenwerking tussen de Partijen in een systeem onder te brengen. Dat verklaart waarom de meeste bepalingen van de Overeenkomst niet bindend zijn maar veel ruimte laten voor consensualisme tussen Partijen en Samenwerkende organisaties. De Overeenkomst stelt een systeem "by default" in. Zij somt bovendien de gebieden en vormen van samenwerking op. Hoewel die opsomming niet volledig is wordt toch het grootste gedeelte van de activiteiten bestreken die in het kader van de samenwerking overwogen worden. Andere gebieden en vormen van samenwerking zijn niet verboden maar moeten het voorwerp zijn van aanvullende overeenkomsten. De gebieden van samenwerking zijn: - astrofysica en astronomie; - teledetectie en aardobservatie; - studie van de materialen (bv. vloeistoffen); - ruimtegeneeskunde en -biologie; - ruimtetelecommunicatie en aanverwante diensten; - satellietnavigatie en aanverwante diensten; - bemande ruimtevaartuigen, astronautica en grondsegment; - lanceerraketten en aanverwante diensten; - valorisatie van de afgeleide producten van de ruimtetechnologie; - problematiek van de bescherming van het milieu in de ruimte (ruimteafval,...). (*) ondertekend te Moskou op 20 december 2000. (**) in artikel 6 bis §2, 3°.