Vanaf vandaag kunnen burgers zien wie hun persoonsgegevens geraadpleegd heeft

In navolging van de GDPR-wetgeving werden de voorbije jaren door de federale overheidsdiensten al heel wat inspanningen geleverd om de privacy van de burger te verzekeren en de transparantie rond datagebruik te bevorderen. Met Operatie Transparantie willen we nog een stap verder gaan. Via één unieke website - mydata.belgium.be - willen we informatie over de verwerking van persoonsgegevens toegankelijk maken.

De website werd begin vorig jaar al gelanceerd. Burgers konden er al langer in algemene termen zien welke overheidsinstellingen welke types van persoonsdata gebruiken bij hun werkzaamheden en binnen welke wettelijke opdracht ze dat doen. Daarbij konden ze ook per specifieke taak zien welke types van data precies gebruikt worden. De grote nieuwigheid nu is dat burgers voortaan ook kunnen zien wanneer hun éigen persoonlijke gegevens geconsulteerd werden en wat daarvoor de context was, en dat tot een half jaar terug in de tijd.

'Met deze nieuwe functionaliteit maken we opnieuw een grote sprong naar meer transparantie over het gebruik van persoonsgegevens binnen de overheid. Elke burger kan nu zelf opzoeken welke organisatie zijn of haar persoonsgegevens heeft geraadpleegd', aldus staatssecretaris Mathieu Michel.

'Meer transparantie kan in eerste instantie tot meer vragen leiden', beseft ook de staatssecretaris. 'Het is dan ook belangrijk dat we daarover het gesprek aangaan met burgers, luisteren naar hun vragen en nagaan hoe we onze toepassingen nog toegankelijker kunnen maken. Dat zal leiden tot een gezonde wisselwerking, en het vertrouwen van de burgers versterken in hoe de overheid met hun data omspringt.'

De burger zal, afhankelijk van de raadplegingen die effectief gebeurden, vanaf nu kunnen zien wanneer er gegevens zijn opgevraagd, welke organisatie dat deed, wie de beheerder is van de brondata en welk type van gegevensverwerking plaatsvond. Bij de ene persoon kan het om een paar raadplegingen gaan, bij anderen om tientallen of honderden. In sommige gevallen kunnen er ook geen zijn.

De raadplegingen kunnen uiteenlopende redenen hebben. Ofwel gebeuren ze omdat de burger zelf een overheidstoepassing heeft gebruikt. Het kan ook dat de burger contact had met een overheidsinstelling en de betrokken ambtenaar opzoekingen moest doen om de burger verder te helpen, bijvoorbeeld bij de aanvraag van een rijbewijs. Soms kan een ambtenaar ook persoonsgegevens opvragen zonder dat de burger daar (al) van op de hoogte is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de proactieve toekenning van bepaalde rechten, zoals de automatische toekenning van het sociale energietarief voor mensen die een verhoogde tegemoetkoming ontvangen.

'De FOD Beleid en Ondersteuning (BOSA) speelt als federale dienstenintegrator een belangrijke rol in dit verhaal,' benadrukt Jack Hamande, directeur-generaal van het DG Vereenvoudiging & Digitalisering dat deel uitmaakt van de FOD. 'Wij staan in voor een vlotte uitwisseling van gegevens tussen overheidsinstellingen. Zo moet een overheidsinstelling voor een uitwisseling met om het even welke andere overheidsinstelling in België maar met één partij, de dienstenintegrator, een verbinding maken. Het vereenvoudigt het werk van de organisaties.'

'Ook voor Operatie Transparantie die door staatssecretaris Mathieu Michel in gang werd gezet, hebben we toepassingen ontwikkeld met de registers van gegevensverwerkingen en authentieke bronnen als basis, waarin alle federale overheidsinstellingen hun informatie kunnen aanbieden en beheren. Dat is een goede zaak voor de burgers maar ook voor de overheidsorganisaties: dankzij onze technische bouwstenen kunnen ze hun processen sneller digitaliseren', besluit de directeur-generaal.

Met de nieuwste toevoeging op mydata.belgium.be heeft Operatie Transparantie ondertussen al drie fases doorlopen. Er komt nog een vierde en laatste fase aan, waarbij we de burger de mogelijkheid willen geven om een overzicht te zien van zijn of haar persoonsgegevens die aanwezig zijn in verschillende authentieke bronnen en waarom die er opgeslagen zijn. In principe en na uitbreiding van het wettelijk kader kan dit worden geïntegreerd tegen eind 2023.

De FOD BOSA ondersteunt zijn klanten en de beleidsverantwoordelijken in vijf domeinen: ‘Werken bij de overheid’, ‘Digitale overheid’, ‘Begroting en boekhouding’, ‘Overheidsopdrachten’ en ‘Strategische ondersteuning’.

De FOD BOSA is onder andere een drijvende kracht achter de evolutie en de digitale hervormingen van de federale overheid. Op die manier dragen we bij tot de transformatie naar een efficiënte, toegankelijke en klantgerichte digitale overheid.

Klik hier voor meer info over de rol van de FOD BOSA als federale dienstenintegrator.

Contacteer Koen Peumans (0473/81.11.06), woordvoerder van Mathieu Michel,  staatssecretaris voor Digitalisering en Privacy. Ook Aurélie Damster (0473/27.85.05), woordvoerder a.i. van de FOD BOSA, is bereikbaar voor meer info.