Verwerking en analyse passagiersgegevens in aanpak tegen terrorisme en ernstige criminaliteit

Het voorontwerp van wet werd voor advies aan de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer en het College van Procureurs-generaal voorgelegd. Het werd eveneens aangepast om het in overeenstemming te brengen met de Europese richtlijn over de registratie en verwerking van passagiersgegevens (Passenger Name Records - PNR).

De aanslagen van 22 maart in België op de nationale luchthaven en in het metrostation Maalbeek, de aanslagen van 13 november in Parijs en de andere dramatische gebeurtenissen op diverse locaties binnen en buiten Europa tonen op onmiskenbare wijze de effectieve en reële dreiging aan van de zogenaamde 'foreign terrorist fighters' en de 'returnees', personen die uit conflictgebieden terugkeren. Om het hoofd te beiden aan deze dreiging en ter bevordering van de veiligheid, dienen bestaande maatregelen versterkt te worden en nieuwe initiatieven uitgewerkt.

De federale regering kondigde net na de aanslagen in Parijs 18 prioritaire maatregelen aan. Een van die maatregelen is de registratie en verwerking van passagiersgegevens. De PNR-gegevens worden vergeleken, aan voorafbepaalde criteria, met diverse databanken van gezochte personen en voorwerpen. Een doeltreffend gebruik van deze gegevens is noodzakelijk om terroristische misdrijven en ernstige criminaliteit te voorkomen, op te sporen, te onderzoeken en te vervolgen om zo de interne veiligheid te bevorderen. Verder is het nodig om bewijsmateriaal te verzamelen en in voorkomend geval medeplichtigen van criminelen op te sporen en criminele netwerken op te rollen. 

Het voorontwerp van wet laat de verwerking van de passagiersgegevens toe om:

• ernstige criminaliteit en terroristische misdrijven op te sporen en te vervolgen
• opdrachten van de inlichtingendiensten uit te voeren voor de opsporing, analyse en verwerking van inlichtingen over activiteiten die de fundamentele belangen van de Staat kunnen bedreigen
• ernstige inbreuken op de openbare veiligheid, bijvoorbeeld gewelddadige radicalisering, te voorkomen
• de controles van personen aan de buitengrenzen te verbeteren en om illegale immigratie te bestrijden

Het voorontwerp van wet voorziet in de wettelijke verplichting voor de vervoerders en reisoperatoren in de verschillende transportsectoren (luchtvervoer, hogesnelheidstreinen, geregeld internationaal busvervoer en maritiem transport) om de passagiersgegevens door te sturen naar de passagiersgegevensbank. 

De analyse van de passagiersgegevens zal uitsluitend worden toevertrouwd aan een Passagiers Informatie Eenheid (P.I.E.), die wordt opgericht onder de FOD Binnenlandse Zaken en onder meer zal worden samengesteld uit gedetacheerden van de Federale Politie, Douane, Staatsveiligheid en de Algemene Directie Inlichtingen en Veiligheid, onder het functioneel toezicht van de leidende ambtenaar van de P.I.E. Ze zullen de passagiersgegevens bij de vervoerders en reisoperatoren verzamelen, zijn verantwoordelijk voor het beheer van de passagiersgegevensbank en voeren de gegevensverwerking uit.

Het voorontwerp van wet wordt voor advies aan de Raad van State voorgelegd.