Beheer van belangenconflicten van wetenschappelijke deskundigen: de meerderheid is akkoord met de aanpak van de Raad

Toespraak Minister Onkelinx
Minister Onkelinx benadrukte de primordiale rol die de Hoge Gezondheidsraad speelt in de bevordering en bescherming van de gezondheid in België. Inzake de problematiek van belangenconflicten, onderstreepte zij het belang van transparantie omdat deze een garantie vormt voor zowel de kwaliteit als de geloofwaardigheid van deskundigheid. Tegelijkertijd herinnerde ze het publiek eraan dat transparantie ook zijn grenzen heeft: een besloten vergadering, in een welomschreven kader, heeft ook zijn verdiensten. Ze wil zonder vertraging wetgeving uitvaardigen op dit gebied, in samenwerking met verschillende parlementsleden die bezig zijn met het voorbereiden van verschillende ontwerpen of wetsvoorstellen.

Debat belangenconflicten
Een panel (bestaande uit experten, journalisten en politici) en het publiek bogen zich over enkele stellingen die de aanpak van de Raad omtrent dit thema weergeven. Zowel bij het begin van het debat als op het einde van de dag konden de deelnemers hun meningen kenbaar maken, eerst via elektronische stemming, daarna via een enquêteformulier.

De uitgangspunten
De stellingen die de HGR naar voren schuift –uitgaande van de oorspronkelijke procedure die sinds enkele jaren werd ontwikkeld en bevestigd is door de recente ervaringen- zijn:
1. Men kan geen expert zijn zonder belangen te hebben.
2. Er is een verschil tussen belangen en belangenconflicten.
3. De experten dienen hun belangen transparant en publiek aan te geven.
4. Niet de expert maar iemand anders dient te oordelen of een belang een potentieel conflict is.
5. Het is niet genoeg een potentieel conflict vast te stellen, conflicten moeten ook beheerd worden.
6. Wanneer een advies wordt afgeleverd en gepubliceerd, is transparantie nodig rond de belangen en potentiële conflicten.
7. Ook andere instellingen dienen dergelijk systeem van beheer van potentiële conflicten toe te passen; samenwerking is aangewezen.

De conclusies van het debat
Bij de elektronische stemming werd duidelijk dat de meerderheid (71 % tot 98 %) eerder of helemaal akkoord was met de stellingen. De eerste stelling werd het minst aanvaard. De resultaten uit de enquêteformulieren na het debat tonen aan dat ten opzichte van de elektronische stemming, we een algemene stijging kunnen noteren van personen die akkoord zijn (4 % tot 6 %). Stelling 2 toont zelfs een sterke stijging (18 %) van personen die akkoord zijn. De verschillende discussiepunten hebben toegelaten een beter begrip op te brengen tussen de 3 grote actoren (deskundigen, politici en journalisten) en een breed akkoord te bereiken over de aanpak van de Raad.

Eerste Belgische instantie
De Hoge Gezondheidsraad is de eerste Belgische wetenschappelijke advies instantie die zo’n integrale aanpak in het leven heeft geroepen voor belangenverklaringen inbegrepen het beheer van mogelijke belangenconflicten door een Referentiecomité en door het Bureau van de Raad; deze aanpak gaat veel verder dan het simpele invullen van een verklaring op eer. In het kader van transparantie stelt de HGR de procedure voor het beheer van belangenconflicten en de belangenverklaringen van zijn deskundigen op termijn beschikbaar op zijn website.

Meer informatie is te vinden op de website van de Hoge Gezondheidsraad:
Resultaten: http://tinyurl.com/HGR-AV2012-res
Documenten: http://tinyurl.com/HGR-AV2012-doc

Voor meer informatie kunt u zich wenden tot:
Lee Wendy, tel: 02/525.09.46, GSM: 0477/98.01.02, e-mail: wendy.lee@gezondheid.belgie.be

De website van de Hoge Gezondheidsraad: www.hgr-css.be

Over de Hoge Gezondheidsraad(HGR)
De Hoge Gezondheidsraad (HGR) is het wetenschappelijk adviesorgaan van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Met het oog op de bescherming en de verbetering van de volksgezondheid, brengt de Hoge Gezondheidsraad wetenschappelijke adviezen uit als leidraad voor beleidsmakers en gezondheidswerkers. Dankzij zijn netwerk van experts en zijn interne medewerkers, baseert hij deze onpartijdige en onafhankelijke adviezen op een multidisciplinaire evaluatie van de huidige stand van de wetenschap. Zo heeft de HGR een systeem van beheer van mogelijke belangenconflicten ingesteld. De Raad verstrekt zijn adviezen op verzoek van de Minister of op eigen initiatief en maakt ze openbaar.

Alle openbare adviezen en brochures zijn te vinden op de website: www.hgr-css.be