Menstruatiearmoede - Bescherming voor gedetineerden in de Belgische gevangenissen

Menstruatiearmoede is niet alleen een groot probleem voor de gezondheid, maar het is ook een kwestie van gelijkheid en waardigheid.

Ondanks politieke vooruitgang – waaronder de verlaging van de btw tot 6% op menstruatieproducten – en een sterker notie hiervan onder de bevolking, blijft deze vorm van onzekerheid en uitsluiting sterk aanwezig bij vrouwen. Nog steeds vormt een dagelijkse strijd.

“Of het nu op het werk, op school of in de gevangenis is, vrouwen moeten zichzelf tijdens hun menstruatie kunnen beschermen en zo een waardig leven kunnen leiden. Toegang tot menstruatieproducten is een basisbehoefte, geen luxe of iets ijdel. Menstrueren is voor een vrouw de normaalste zaak van de wereld, en toch blijkt dit voor sommigen een bron van schaamte. Door een gebrek aan effectieve bescherming leven ze teruggetrokken”, stelt minister Lalieux.

Menstruatiearmoede in de gevangenis

In april werden 504 vrouwen vastgehouden in 10 van de 36 Belgische gevangenissen. Zij vertegenwoordigen gemiddeld tussen de 4-5% van de gedetineerden.

Deze vrouwen hebben vaak een moeilijke levensloop waardoor ze extra kwetsbaar zijn voor armoede.

Voor gedetineerden zonder inkomen bestaan er hygiënekits met maandverband. De anderen, die in de gevangenis werken of een uitkering ontvangen, kunnen producten bestellen die ze willen, maar tegen hogere prijzen dan in de handel door leveringskosten.

Vincent Van Quickenborne, vicepremier en Minister van Justitie: “Vrijheidsberoving mag geen beroving van de waardigheid zijn. Ik verwelkom het initiatief van minister Karine Lalieux, door hygiënische bescherming te bieden via voedselbanken en in gevangenissen, hebben alle vrouwen in moeilijke situaties toegang tot hoogwaardige hygiëneproducten”.

285.000 tampons en maandverband voor gevangenen

Op aansturen van de minister voor Armoedebestrijding gaat de POD Maatschappelijke Integratie kwaliteitsvolle menstruatieproducten leveren aan gevangenissen.

Ter herinnering: de federale regering stelde in 2021 een nieuw beleid in rond materiële hulp voor zulke producten. Dit om het hoofd te bieden aan de toenemende onzekerheid rond de verschillende gezondheids- en economische crises.

Deze producten, zoals deodorants, wegwerpluiers, zeep en shampoo, tandenborstels en tandpasta, maar ook maandverband/tampons, worden via voedselbanken aan verenigingen verdeeld. Ze werden aangekocht met een budget van 5 miljoen euro (3 miljoen euro in 2021 en 2 miljoen euro in 2022), waarvan een derde voor menstruatiebescherming.

In totaal zijn er nu 284.864 maandverbanden en tampons bestemd voor vrouwen in de gevangenis.

“We zullen niet stoppen in het jaar 2022. We gaan door met het project om materiële hulp te verdelen via voedselbanken en in gevangenissen. We moeten alle vrouwen ondersteunen, zonder onderscheid te maken. We moeten het risico op onzekerheid in al zijn vormen verkleinen”, voegt Karine Lalieux eraan toe.