Meer dan 70 miljoen € in 3 jaar tijds voor huisvesting in grote steden

Op voorstel van Mevrouw Marie Arena, Minister van Maatschappelijke Integratie, heeft de Ministerraad het plan voor het aanwenden van de bedragen voortvloeiend uit de tijdens de Ministerraad van Gembloers verkregen begrotingsverhogingen, via de stadscontracten aan te wenden ten voordele van huisvesting, goedgekeurd.

DE MAATREGEL, KORT De vier prioriteiten van het aanwendingsplan van de bijkomende bedragen bestemd voor huisvesting zijn : - het aanbod aan kwaliteitsvolle huurwoningen doen toenemen, - het verwerven van eigendom vergemakkelijken, - het gemeentelijk beleid voor de bestrijding van ongezonde woningen en leegstand versterken, - acties voor de herintegratie van achtergestelde groepen voeren. DE CONTEXT Gezinnen zonder inkomen of met een heel laag inkomen ondervinden grote moeilijkheden om een woning te vinden. Dit probleem stelt zich bijzonder scherp in grote steden : - de huur en de koopprijs van woningen stijgen veel sneller dan de koopkracht van de gezinnen, - het aanbod van sociale woningen is ontoereikend (in Brussel zijn er meer dan 20.000 aanvragen voor sociale woningen waaraan niet kan worden voldaan), - gezinnen met een laag inkomen zijn verplicht in kleine huizen en appartementen te wonen, die dikwijls in slechte staat of zelfs ongezond zijn, - deze situatie heeft een grote weerslag op de gezondheid en de veiligheid, maar ook op de kansen op sociale en professionele integratie en op het welzijn. In de tweede helft van de jaren 90, zijn de vastgoedprijzen in meerdere Europese hoofdsteden blijven stijgen. In de meeste grote steden is er een tekort aan middelgrote woningen. België, met Brussel op kop, vormt daarop geen uitzondering. Belangrijk om weten is dat één Brusselaar op twee de voorwaarden voor het verkrijgen van een sociale woning vervult. In Gent, Antwerpen en Luik doet deze evolutie zich ook meer en meer voor. Hoe kan een alleenstaande persoon met een leeflooninkomen van 595 ? behoorlijk leven en wonen in de stad als de huishuur voor een minderwaardige woning minstens 350 ? bedraagt ? De overdreven kost van huisvesting in de grote steden brengt de vlucht van bepaalde lagen van de bevolking met zich mee. De maatschappelijke gevolgen hiervan zijn nefast : de kwaliteit van het leven daalt ingevolge lange trajecten die synoniem zijn aan tijdsverlies. Ook het gezinsleven heeft eronder te lijden : veel ouders zien vaker het stuur van hun wagen dan ze hun eigen kinderen zien... En dan nog maar gezwegen over het feit dat deze trajecten ook een economische kost behelzen - tijdsverlies en transportkost - en een ecologische kost - de vervuiling. Gelet op deze vaststellingen werd huisvesting een van de prioriteiten uit het regeerakkoord. Zo werd tijdens de Ministerraad van Gembloux in januari 2004 beslist de begroting van het " Programma Grootstedenbeleid " op te trekken ten behoeve van de huisvestingsmaatregelen. Deze verhoging bedraagt 71 miljoen ? voor de jaren 2005, 2006 en 2007. De toegekende bijkomende middelen zullen worden aangewend voor het ondersteunen van de inspanningen die de grote steden leveren voor de verbetering van de huisvesting in de meest achtergestelde wijken. DE VOORSTELLEN Marie Arena heeft vier prioriteiten bepaald voor de aanwending van de bijkomende begrotingsmiddelen. Enkele voorbeelden maken dit duidelijk. Het aanbod aan kwaliteitsvolle huurwoningen doen toenemen, met zorg voor sociale gemengdheid, hetzij via initiatieven van de gemeentelijke overheden, hetzij via partnerschap met actoren uit het verenigingsleven. Bijvoorbeeld : - nieuwe bouwwerken, - herstelwerken aan leegstaande en onbewoonbare gebouwen, - reconversie van niet-residentiële gebouwen in woongebouwen, - het beheer van private goederen door een sociaal verhuurkantoor aanmoedigen (premie gelijk aan het gemeentelijk aandeel in de onroerende voorheffing, prefinanciering van werken verricht door sociale verhuurkantoren, ...) Het verwerven van eigendom vergemakkelijken voor gezinnen met een laag of middelgroot inkomen en voor jongeren. Bijvoorbeeld : - beurzen voor collectieve verwerving van gebouwen, met als doel het hergebruik van industriële gebouwen en van verlaten kantoorgebouwen (de gemeente spreekt de eigenaars aan, sluit een koopoptieovereenkomst van bepaalde duur, vindt de kopers en volgt het project op volgens de vraag van de eigenaars en de kopers), - sanering van terreinen die vervolgens te koop worden gesteld, - verbouwen van gebouwen tot individuele woningen om ze daarna opnieuw te verkopen ; de opbrengst van deze verkoop zal een fonds spijzen waarmee deze operatie steeds kan worden herhaald, - adviesverlening aan toekomstige eigenaars (juridische, financiële en technische aspecten). Het gemeentelijk beleid voor de bestrijding van ongezonde woningen en leegstand versterken. Bijvoorbeeld : - openen van transitwoningen opdat de gemeenten herhuisvesting kunnen aanbieden telkens ze een woning ongezond moeten verklaren, - positieve aanmoediging van de eigenaars om hun goederen te renoveren door premies voor het conform maken van hun woningen, op voorwaarde dat deze gedurende 9 jaar worden verhuurd via een sociaal vastgoedkantoor. Transversale acties voeren voor de herintegratie van achtergestelde groepen via de toegang tot huisvesting. Bijvoorbeeld : - openen van transitwoningen voor vrouwen die slachtoffer zijn van geweld, - projecten voor de herintegratie van werklozen. De planning voor de uitvoering van het Huisvestingsplan De projecten die met deze begrotingsmiddelen gefinancierd worden, zullen eerstdaags samen met de betrokken lokale overheden worden bepaald. Ze zullen een onderdeel vormen van het nieuwe meerjarige programma voor de Stadscontracten die in 2005 zullen aanvangen. De doelstelling bestaat erin deel te nemen aan een dynamisch beleid voor huisvesting in de grote steden, waarbij de begroting kan worden toegespitst op de grote steden die nu genieten van een stadscontract, maar ook voor de andere grote steden waarvan een objectieve analyse zou aantonen dat zij specifieke problemen hebben op dat vlak. Wat is de planning voor de uitvoering van het plan voor de aanwending van deze omvangrijke middelen bestemd voor huisvestingsmaatregelen ? - Aan de lokale overheden zal worden gevraagd om snel een stand van zaken van hun noden inzake huisvesting over te maken. - Begin mei zal de Minister voor het Grootstedenbeleid de burgemeesters uitnodigen voor een werkvergadering ter bespreking van de prioriteiten uit het plan. - In juni zal er een globale richtinggevende nota aan de Ministerraad worden voorgelegd. - De lokale overheden beschikken vervolgens over zes maanden om het actieplan voor te bereiden. Net als in het kader van het " Federaal Regeringsplan inzake Huisvesting", vandaag nog bekrachtigd op voorstel van Laurette Onkelinx, vertegenwoordigt het project van Marie Arena een belangrijke uitwerking van het regeerakkoord in die mate dat het de concrete problemen aanbelangt van de inwoners van de grote steden.