Leefloonpopulatie groeide in 2016 aan tot maandelijks 124.748 personen

Globale cijfers

Met een stijgingspercentage van 9,3% blijft de leefloonpopulatie aanzienlijk groeien. De studiedienst van de POD MI schrijft deze groei toe aan drie factoren. Ten eerste een structurele stijging van +2,3%. Ten tweede de groter wordende groep van erkende vluchtelingen (+3,3%). Ten derde een aantal uiteenlopende factoren (+3,7%) zoals de gevolgen van de hervorming van de werkloosheidsreglementering, het stijgend aantal personen in schuldbemiddeling,...

Samen resulteren deze factoren in een stijging van 9,3% die mits onderlinge verschillen te merken is in alle regio’s: Vlaanderen: +12,9%, Brussel: +8%, Wallonië: +8,3%.

Julien Van Geertsom, Voorzitter POD MI: “De grote stijging die we in de loop van 2015 konden vaststellen, zet zich in 2016 door. De OCMW ‘s blijven hun rol spelen. Namelijk de rol van het laatste sociale vangnet voor de allerzwaksten in onze maatschappij. Onze gegevens tonen aan dat de groei van het aantal mensen die bij het OCMW aankloppen onder meer door de stijging van het aantal erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden, zal doorzetten.”

Toename van het aantal erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden

Het aantal erkende vluchtelingen nam sinds 2015 met 37,6 % toe. Hun aantal steeg van maandelijks gemiddeld 10.645 personen in 2015 tot 13.975 in 2016. Een analyse van de samenstelling van de leefloonpopulatie toont aan dat het aantal erkende vluchtelingen nu 11,2% uitmaakt van de hele populatie. Deze groep komt vaker terecht in de 5 grootste steden (15%) en middelgrote steden (12%) dan in kleine gemeenten (5,6%).

Het aantal subsidiair beschermden die omwille van een reëel risico op ernstige schade niet kunnen terugkeren naar hun land van herkomst, nam met 8,4% toe tegenover dezelfde periode in 2015. Dit komt neer op maandelijks 4.045 personen in 2016.

Aangezien subsidiair beschermden enkel aanspraak konden maken op maatschappelijke dienstverlening, werd vanaf 1 december 2016 voor hen het toepassingsgebied van de leefloonwet uitgebreid. Hierdoor werden enkele ongelijkheden in de regelgeving weggewerkt.

Julien Van Geertsom: “De toename van het aantal erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden brengt nieuwe uitdagingen voor de OCMW’s met zich mee. Om in deze mensen te investeren heeft Willy Borsus, minister van Maatschappelijke Integratie, een verhoging van 10% van het terugbetalingsbedrag aan de OCMW’s voor een periode van 2 jaar toegekend voor deze groep hulpbehoevenden.”

Toename van het aantal jongeren en studenten

In 2016 waren maandelijks gemiddeld 32,5% leefloners of respectievelijk 37.941 personen, 18 tot en met 24 jaar. Het aantal jongeren met een leefloon in 2016 steeg met 8,5% tegenover 2015. (zie tabel 1). Hun aandeel in de totale leefloonpopulatie staat in scherp contrast met de 10,7% die deze groep van 18 tot 25-jarigen uitmaken in de Belgische bevolking.

Deze groep van jonge leefloners worden aan de hand van een geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie (GPMI), aangemoedigd een diploma te behalen met het oog op hun professionele inschakeling in de maatschappij. De OCMW ’s ontvangen in ruil hiervoor een hoger terugbetalingspercentage van de federale overheid voor hun ingediende dossiers.

De jaarlijkse toename van het aantal studerende jongeren binnen de groep van min-25-jarige leefloners, duidt op het succesvol toepassen van deze maatregel. Niet alleen steeg tussen 2015 en 2016 het aantal studenten met 13,5%; hun aantal is meer dan verdubbeld in de laatste 10 jaar: van 7.816 in 2006 tot 16.140 in 2016. Daarmee maken ze in 2016 12,9% deel uit van de totale leefloonpopulatie.

Toename van de categorie 25-64 jaar

Net als de groep jongeren, steeg ook het aantal leefloners in de categorie 25 tot en met 64 jaar. Zij maken in 2016, 67,5% deel uit van de totale leefloonpopulatie. Dit is een stijging van 7% ten opzichte van 2015. Binnen deze categorie vinden we ook een groot aandeel van de erkende vluchtelingen terug.