Het behoud van de walvissen meer dan ooit op de Belgische agenda
Sinds 2004 vertegenwoordigt de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu ons land in de Internationale Walviscommissie (IWC).Tijdens de jaarlijkse vergadering van deze Commissie, die van 2 tot 6 juli in Panama plaatsvond, werd ons land tot ondervoorzitter verkozen, wat laat vermoeden dat het in 2014 zal doorgroeien naar het voorzitterschap van deze Commissie.
De vergadering van de IWC was dit jaar heel belangrijk voor de geloofwaardigheid van deze instelling, die sinds het moratorium op de commerciële jacht laveert tussen de landen die voor en tegen walvisvangst zijn. België behoort via het Directoraat-generaal Leefmilieu van de FOD Volksgezondheid en zijn nieuwe commissaris Frédéric Chemay, tot de landen die vechten voor een strikte beperking en omkadering van elke activiteit die te maken heeft met de walvisvangst of –jacht. Tegelijk promoot ons land een agenda voor het behoud van de walvisachtigen. In 2011 werden er wereldwijd meer dan 1600 walvissen bejaagd.
De creatie van een nieuw beschermd gebied in het zuiden van de Atlantische Oceaan, dat gewijd is aan de bescherming van walvissen, heeft de debatten van de vergadering gedomineerd. Toch kon dit initiatief niet worden bekrachtigd omwille van het veto van enkele landen die voorstander zijn van de walvisjacht. België en de landen van de Europese Unie hebben voor de creatie van dit gebied gestemd, dat de walvisachtigen “totale bescherming” zou bieden, in de bestaande beschermde gebieden (Indische en Australische oceaan), langs de migratieroutes en in de zones die zijn voorbehouden aan de voortplanting en de voeding van de walvissen.
De jachtquota’s om te voorzien in de behoeften van de plaatselijke gemeenschappen waren het gespreksonderwerp bij uitstek. Dank zij een stemming konden de quota’s toegewezen aan bepaalde autochtone bevolkingsgroepen worden verlengd. De deelnemers waren echter verdeeld over de vraag van Denemarken om de quota voor Groenland met 100 ton te verhogen, want de 570 ton die nu al zijn toegewezen zijn niet allemaal vervallen en bevoorraden de handel in walvissenvlees veel meer dan de lokale markt nodig heeft. Na lange onderhandelingen werden deze quota’s geweigerd.
Ook aspecten rond gezondheid en dierenwelzijn kwamen aan bod op de vergadering. Bedoeling was om het onderzoek naar de gezondheidsimpact te promoten en zo de noodzaak te legitimeren om de jacht en de consumptie van steeds meer gecontamineerd en besmet vlees aan banden te leggen. Binnenkort zal de WHO met deze kwestie worden gevat.
Sinds de commerciële jacht in 1986 werd verboden, bedreigen nieuwe factoren die te maken hebben met menselijke activiteit de overlevingskansen van meerdere walvissoorten: de klimaatverandering, chemische vervuiling, onderzeese geluidshinder, maar ook botsingen met boten en mariene wrakstukken.
Binnen de IWC was het de vorige Belgische commissaris Alexandre de Lichtervelde, die in 2011 overleed en wiens nagedachtenis tijdens deze zitting werd gehuldigd, die binnen de IWC de werkzaamheden rond de impact van botsingen met schepen op gang had getrokken. Deze week werd België als Voorzitter van deze Werkgroep bestendigd. Nu zal er een strategisch plan worden uitgewerkt om het uitreiken van vergunningen en van jacht- en vangstquota’s te beperken, rekening houdend met alle (wetenschappelijk geanalyseerde) dreigingen waaraan de walvisachtigen blootstaan – inclusief botsingen met boten. België zal de problematiek van de botsingen ook blijven aankaarten bij de Internationale Maritieme Organisatie.
Tot slot heeft België zich verzet tegen de ontwikkeling van elke nieuwe soort wetenschappelijke walvisvangst of kustjacht.
Tijdens deze eerste week van juli heeft de IWC dan ook bewezen dat ze wel degelijk het voortouw heeft in de strijd voor de bescherming van walvissen, het dierenwelzijn en het duurzame beheer van de walvisvangst.
Contactpersoon:
Frédéric Chemay, Belgisch commissaris bij de Internationale Walviscommissie: frederic.chemay@milieu.belgie.be – 0473 40 11 92