Een nieuw Joods Museum van België: 5 architectenbureaus geselecteerd
Beliris, de verantwoordelijke bouwheer, selecteerde samen met de bMa, 5 kandidaten voor het architecturaal project van een nieuw Joods Museum van België. Naar aanleiding van de Europese aanbesteding die eind augustus 2018 gepubliceerd werd, stelden 28 bureaus zich in oktober 2018 kandidaat. Er werd een selectie van 5 kandidaten gemaakt, die eind februari een maquette moeten voorleggen op basis van een lastenboek. De definitieve keuze van het weerhouden architectenbureau voor het nieuw Joods Museum van België zal tegen de zomer van 2020 bekendgemaakt worden. Het begin van de werken is voorzien voor 2023.
De 5 weerhouden kandidaten zijn de volgende:
- Atelier d’architecture Alain Richard
- Architecten de Vylder Vinck Taillieu
- Tijdelijke vereniging Atelier d’architecture Pierre Hebbelinck – Arcadis
- Tijdelijke vereniging BAev – Archipelago architects/ar-te – Mangado y asociados
- Tijdelijke vereniging Tab Architects – Barozzi Veiga – Barbara Van der Wee
Vandaag beschikt het « Miniemen » gebouw, waar de permanente tentoonstelling gehuisvest wordt, niet over de kwaliteiten om ten volle de rol van een museum op te nemen:
- Het gepast bewaren van de voorgestelde objecten voor het publiek (archieven, textiel, kostbare boeken, kunstenwerken, judaïca’s) door de controle van de vochtigheidsgraad, het beheer van natuurlijk licht, een antidiefstalsysteem en een werkplaats ;
- een documentatiecentrum ;
- een scenografie die in een passend kader een tentoonstelling ontwikkelt, die interesse en emotie opwekt bij de bezoeker.
De bestaande structuur van het « Miniemen » gebouw dateert van 1901 en is niet aangepast aan deze noden. De ruimtes zijn te krap, de circulatie is niet evident, het gebouw voldoet niet aan de normen voor archivering en behoud van erfgoed, waaronder kunstwerken, de brandveiligheid is niet optimaal, de vloeren zijn vervormd en de museografie moet worden bijgewerkt. Bovendien is er geen enkele overdekte verbinding tussen het « Miniemen » gebouw en het achterhuis. Dit gebouw dient dus een nieuwe structuur te krijgen om een functioneel project te realiseren, dat enerzijds een definitieve meerwaarde van het pand zal genereren en zich anderzijds inschrijft in de opkomst van een kwaliteitsvolle hedendaagse architectuur in Brussel en bij uitbreiding in België.
Het Joods Museum van België zal op 6 verdiepingen worden ingericht, met behoud van de hoogte onder de nok van het gebouw, dus 26m aan de gevel. De daken worden groene daken. Elke verdieping zal een oppervlakte hebben van ongeveer 270-300 m2. Het gebouw omvat een ruimte voor permanente en tijdelijke tentoonstellingen, de ticketbalie en museumshop, een cafetaria, een polyvalente ruimte voor minimum 150 personen, een pedagogische ruimte en een documentatiecentrum. Er wordt ook voorzien om een kunstwerk te integreren in het gebouw. De scenograaf die werd aangesteld door het museum zal de grote principes en richtlijnen opstellen op vlak van scenografie en de architecten zullen deze moeten respecteren. Het huidig museumgebouw met haar eclectische voorgevel in neoklassieke stijl is niet geklasseerd. Toch wordt de voorgevel bewaard, maar gepersonaliseerd om de identiteit van het Joods Museum van België te benadrukken.
Dit architectuurproject maakt deel uit van de ontwikkeling en de inspanningen die het Joods Museum van België de laatste jaren heeft gedaan. Er waait inderdaad een nieuwe wind door het museum, dat een levendige, pluridisciplinaire en dynamische culturele en artistieke plek is. Het team draagt waarden als openheid, durf en moderniteit hoog in het vaandel en wil de kennis en het begrip van de joodse geschiedenis, het geloof en de culturen promoten. Dit museum in het hart van de Zavelwijk biedt een vernieuwende kijk op de joodse geschiedenis en cultuur aan de hand van exposities die focussen op delen, ontdekking en toegankelijkheid voor iedereen.
