De economische crisis doet de loonkloof dalen

Een bemoedigende daling van de loonkloof
Een vrouw verdient per werkuur gemiddeld 9% minder dan een man. Vrouwen zijn in 2012 dus nog steeds het slachtoffer van een loonkloof. Bovendien werken heel wat vrouwen deeltijds, zodat de loonkloof op jaarbasis oploopt tot 22%.

In vergelijking met het voorgaande jaar vertonen de loonkloofcijfers een dalende trend. Voor bijna alle indicatoren bedraagt die daling 1 procentpunt. Een uitzondering op deze regel zijn de contractuele ambtenaren, voor wie de loonkloof berekend in uurlonen stabiel blijft en berekend in jaarlonen lichtjes toeneemt..

Een economische crisis die de ongelijkheden doet toenemen

Michel Pasteel, Directeur van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen tempert: ”Op zich is de daling van de loonkloof een positief gegeven, maar we mogen onze inspanningen niet laten verslappen, sommige tendensen zijn ook allesbehalve positief, zoals bijvoorbeeld de groter wordende kloof tussen vrouwen en mannen wat betreft de extralegale voordelen. Door de economische crisis is het aandeel vrouwen dat een terugbetaling in het woon-werkverkeer ontvangt en het aandeel vrouwen dat aandelenopties ontvangt immers sterker gedaald dan het percentage mannen dat deze voordelen ontvangt.” Het verschil in de bedragen van aandelenopties is echter wel afgenomen, waardoor de kloof nog 34% bedraagt. Voor de bijdragen van de werkgever aan aanvullende pensioenen is de kloof nagenoeg dezelfde gebleven, namelijk 42%.

De economische crisis doet zich verder ook voelen in een daling van de werkzaamheidsgraad. Vooral bij mannen is die vrij groot met 1,4 procentpunt. Bij vrouwen daalt de werkzaamheidsgraad voor het eerst sinds jaren lichtjes. Door de daling in de werkzaamheidsgraad van mannen, neemt het verschil tussen vrouwen en mannen op dit vlak af. De daling in werkzaamheidsgraad is nagenoeg dezelfde voor alle opleidingsniveaus.

Dat de werkzaamheidsgraad van mannen in verhouding sterker afneemt, is een gevolg van de horizontale segregatie: aangezien mannen meer tewerkgesteld zijn in conjunctuurgevoelige sectoren en beroepen (de houtindustrie, het vervoer over land, enz.), worden zij het eerst getroffen. Michel Pasteel vraagt zich af: “Het is afwachten welke impact de economische crisis zal hebben op de sectoren waarin veel vrouwen zijn tewerkgesteld. Dat de komende besparingen in de openbare sector in verhouding meer vrouwen zullen treffen, lijdt in ieder geval geen twijfel.”

Daarnaast zijn er wel duidelijke verschillen naar gezinstype vast te stellen: alleenstaande mannen en alleenstaande ouders worden in verhouding vaker getroffen. Dat geldt ook voor niet-Belgen, en mensen die niet in België geboren zijn. De meest kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt lijken dus het slachtoffer te worden van het “last hired, first fired”-fenomeen.

Tot slot, als men het totaal aantal arbeidsdagen per jaar berekent, kan er een globale daling worden vastgesteld van 2,69% in 2009. De daling is het sterkst bij de mannelijke arbeiders: in deze categorie daalde het aantal werkdagen met 8,41%. Dat betekent niet dat 8,41% van de arbeiders zijn baan verloor, want het systeem van tijdelijke werkloosheid heeft hier een deel van opgevangen.

De cijfers uit het rapport 2012 hebben betrekking op het enquêtejaar 2009. De cijfers werden verstrekt door de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie van de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie en het Federaal Planbureau.

De publicatie De loonkloof tussen vrouwen en mannen in België. – Rapport 2012 is gratis te downloaden via de websites www.igvm.belgium.be en www.statbel.fgov.be.

Contact
Elodie Debrumetz (communicatieverantwoordelijke)
Tel.: 02/233.49.47
GSM: 0497/ 23 67 67
elodie.debrumetz@iefh.belgique.be

Hildegard Van Hove (coördinator genderstatistieken)
Tel.: 02/233.41.71
hildegard.vanhove@igvm.belgie.be

Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen werd opgericht in december 2002 en is de federale overheidsinstelling die instaat voor het waarborgen en bevorderen van de gelijkheid van vrouwen en mannen en de bestrijding van elke vorm van discriminatie en ongelijkheid op basis van het geslacht. Dit door het ontwikkelen en in praktijk brengen van een aangepast wettelijk kader en geschikte structuren, strategieën, instrumenten en acties. Het Instituut streeft naar het verankeren van de gelijkheid van vrouwen en mannen als een vanzelfsprekendheid in de samenleving en dit zowel in de mentaliteit als in het handelen.