Bescherming van personen met een psychiatrische aandoening

De huidige wet betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke schept de mogelijkheid een persoon en de omgeving te beschermen als die persoon een psychiatrische aandoening heeft. De wijzigingen door de wet van 20 februari 2017, die het mogelijk maakt de nabije omgeving nauwer te betrekken bij de organisatie en verdere opvolging van de gedwongen opname, zorgde voor een aantal fundamentele en praktische problemen in de praktijk. Vanuit de sector werd er een bijsturing voorgesteld. In dat licht richtten de toenmalige minister van Justitie en minister van Volksgezondheid een werkgroep op.

Dit voorontwerp van wet is een vertaling van het eindrapport van deze werkgroep en volgt verschillende krachtlijnen:

• het uitgangspunt is om zoveel mogelijk stigma weg te werken, zo weinig mogelijk dwang te gebruiken, maximaal in te zetten op alternatieven en nog meer de focus te verschuiven naar de zorg van de persoon
• het voorontwerp houdt rekening met de internationale evoluties in de vermaatschappelijking van de zorg en verruimt de toepassing ervan naar residentiële en ambulante voorzieningen
• het creëert meer duidelijkheid over de omschrijving van een psychiatrische aandoening, rekening houdend met de laatste stand van zaken van de medische wetenschap, de nieuwe visie op geestelijke gezondheidszorg, met het grootste respect voor de rechten van de patiënt
• om het aantal gedwongen opnames te doen dalen, moet er beter worden nagegaan of mensen daadwerkelijk in aanmerking moeten komen voor een beschermende maatregel. Het voorontwerp komt hieraan tegemoet door de invoering van een klinische evaluatieperiode van 48 uur in de spoedprocedure
• om de kwaliteit van het omstandig geneeskundig verslag te garanderen, is een standaardmodel uitgewerkt
• het voorontwerp wijzigt de manier waarop de persoon met een psychiatrische aandoening en diens omgeving worden betrokken bij de procedure
• het voorontwerp voorziet twee beschermingsmaatregelen: naast de beschermde observatiemaatregel wordt een vrijwillige behandeling onder voorwaarden ingevoerd waartussen sneller kan geschakeld worden tijdens de periode voor dewelke een maatregel werd opgelegd
• daarnaast zal de betrokkene vanaf dag één het recht op toegang tot een advocaat hebben. De advocaat moet reeds betrokken zijn bij de start van de klinische evaluatieperiode
• de bestaande maatregelen inzake verder verblijf en nazorg worden eveneens gemoderniseerd
• tenslotte zijn er nog enkele terminologische wijzigingen

Het voorontwerp wordt ter advies voorgelegd aan de Raad van State.

Voorontwerp van wet tot wijziging van de wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke