Belgisch exportverbod voor gevaarlijke stoffen
Duizenden tonnen giftige producten worden jaarlijks door Europa naar niet-Europese lidstaten geëxporteerd. Deze producten zijn zeer schadelijk voor mens, dier en milieu en werden dan ook verboden voor de Europese markt. De gezondheid en het leefmilieu buiten de Europese Unie verdienen dezelfde bescherming. Daarom heeft België op initiatief van federaal minister van leefmilieu Zakia Khattabi een KB aangenomen dat de export aan banden legt van bepaalde gevaarlijke stoffen, waaronder pesticiden, die in de Europese Unie verboden zijn.
Dubbele standaard
Binnen de Europese Unie zijn gevaarlijke chemische stoffen vanwege hun gezondheids- en milieu-impact verboden of strikt gereguleerd. De productie en opslag van die producten met het oog op hun export buiten de Europese Unie bleef echter toegestaan, wat aanleiding gaf tot kritiek van verschillende ngo’s en het Europees Parlement.
Voortrekkersrol
Frankrijk, naast België één van de grootste exporteurs van chemische stoffen, heeft als eerste Europese land een exportverbod opgelegd. Ook België heeft nu een Koninklijk besluit aangenomen om de Belgische export van bepaalde gevaarlijke stoffen, als zodanig of in mengsels aan banden te leggen. Zakia Khattabi, federaal Minister van Leefmilieu reageert opgetogen “Dit KB maakt komaf met de dubbele standaarden en oneerlijke concurrentie. We beschermen zo de gezondheid en het leefmilieu ook buiten de grenzen van de Europese Unie.”
Frank Vandenbroucke, federaal Minister van Volksgezondheid, beaamt: “Het gaat hier om chemische stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid van mensen en het leefmilieu. Het is dan ook niet meer dan normaal dat, wat we binnen de Europese Unie niet langer gebruiken, we ook overal ter wereld weren. Zeker omdat niet elk land even goed gewapend is om zich te beschermen tegen deze risico's. Gezondheid stopt niet aan de grenzen. Bovendien verminderen we zo het risico dat (voedsel)producten die we van buiten Europa importeren opnieuw schadelijke stoffen bevatten."
Lijst van gevaarlijke stoffen
Het KB bevat een lijst met de gevaarlijke stoffen die niet meer door Belgische exporteurs naar derde landen mogen worden uitgevoerd. Deze lijst omvat ook de stoffen die enkel nog voor bepaalde toepassingen (ook nog toegelaten binnen de EU) mogen worden uitgevoerd. Het is de bedoeling dat deze lijst minstens om de twee jaar wordt bijgewerkt en aangepast aan de Europese en internationale technische en wetenschappelijke vooruitgang.
Meer bepaald gaat het om stoffen die op Europees niveau verboden of niet toegelaten zijn omwille van onaanvaardbare risico’s voor de gezondheid of het leefmilieu, en de als ‘gevaarlijk’ ingedeelde stoffen volgens de Classification, Labelling and Packaging (CLP)-verordening, die de voorbije jaren werden uitgevoerd naar een land buiten de Europese Unie door een Belgische exporteur.
Het Koninklijk Besluit zal op 28 mei 2025 in werking treden.