België en Nederland gaan meer samenwerken op vlak van veiligheid en energieomslag

Het is de vierde keer dat de Belgische en Nederlandse regering een uitgebreid gezamenlijk regeringsoverleg houden. Het Thalassa-overleg dankt zijn naam aan het schip waar het overleg in 2003 voor het eerst plaats vond. 

Versterkte militaire samenwerking

Deze vierde editie vindt plaats tegen de achtergrond van de Russische invasie in Oekraïne. De Belgische en Nederlandse regering zijn van oordeel dat de nieuwe Europese veiligheidssituatie een nog hechtere veiligheidssamenwerking vereist, zowel tussen onze landen, binnen Europa en met onze bondgenoten binnen de NAVO.

Vandaag is de defensiesamenwerking tussen België en Nederland al bijzonder hecht, bijvoorbeeld op het vlak van special forces, de geïntegreerde marine en de gezamenlijke bewaking van het luchtruim. Voor België en Nederland moet dit samenwerkingsmodel de opstap vormen naar een hechtere Europese defensiesamenwerking. Zo willen beide landen het samen ontwikkelen en aankopen van nieuwe fregatten, verkenningsdrones en mijnenbestrijdingsvaartuigen uitbreiden naar andere Europese landen.

Nederland en België slaan ook de handen in elkaar op het vlak van cyberveiligheid en gaan gezamenlijke inspanningen leveren om hun weerbaarheid tegen hybride oorlogsvoering te vergroten, waaronder het tegengaan van georganiseerde desinformatiecampagnes, vaak vanuit het buitenland opgezet. Ook delen beide landen het voornemen om de buitenlandse financiering van diverse vormen van extremisme onder de loep te nemen.

Partners in Europa

Deze gebeurtenissen hebben ons des te meer duidelijk gemaakt dat de Unie een waardengemeenschap is met een hoog welvaarts- en beschermingsniveau waarin mensen omzien naar elkaar en solidair zijn met de ander. België en Nederland spannen zich in Benelux-verband onverminderd in voor bescherming van de rechtsstaat en de fundamentele waarden van de Unie.

Een belangrijk kompas voor onze landen in de komende periode zijn de omvangrijke burgerdialogen die in het kader van de Conferentie over de toekomst van Europa het afgelopen jaar plaatsvonden. Deze burgerdialogen gaven duidelijk aan wat onze burgers verwachten van Europa. Zij willen dat Europese samenwerking zich vooral richt op de grote gezamenlijke belangen en vragen meer transparantie en inzicht in Europese besluiten en hoe zij tot stand zijn gekomen. Ook moet de EU vaker en het liefst blijvend de dialoog aangaan met de burger. Het is daarbij niet alleen belangrijk dat er rekening wordt gehouden met verschillende belangen, maar ook dat men sneller tot besluiten komt.

België en Nederland blijven zich inzetten voor waarheidsvinding, gerechtigheid en rekenschap voor de 298 slachtoffers van het neerhalen van vlucht MH17 en hun nabestaanden, in het bijzonder als partners binnen het Joint Investigation Team.

Onze landen zetten zich in voor het tegengaan van straffeloosheid inzake de Russische invasie. Plegers van oorlogsmisdrijven en andere misdrijven in Oekraïne zullen verantwoording moeten afleggen. Het is van groot belang dat onderzoek wordt gedaan naar schendingen van mensenrechten en humanitair oorlogsrecht, en dat bewijs wordt verzameld voor gebruikt in toekomstige rechtszaken. Onze landen steunen het onderzoek van het Internationaal Strafhof en de door de VN-Mensenrechtenraad opgerichte Commission of Inquiry. Deze sporen spelen een sleutelrol bij het verzamelen van bewijs.

Gezamenlijke aanpak drugscriminaliteit

Om de invoer van drugs en druggerelateerde criminaliteit aan te pakken, willen België en Nederland zowel hun gerechtelijke als politiediensten nog nauwer met mekaar laten samenwerken. Een multidisciplinaire aanpak staat daarbij centraal: van preventie en bestuurlijke handhaving tot opsporing, veroordeling en het aanpakken van criminele vermogens. Ook de havens van Antwerpen en Rotterdam worden aangemoedigd hun samenwerking op dit vlak te intensiveren.

In de loop van 2022 treedt tevens een nieuw Benelux-verdrag voor politiesamenwerking in werking. Dit verdrag en de verdere uitvoeringsakkoorden zullen de informatie-uitwisseling tussen Nederlandse en Belgische politiediensten een belangrijke impuls geven.

Hernieuwbare en betaalbare energie

Nederland en België spraken samen de vaste wil uit om voortrekkers te zijn op weg naar duurzame en rechtvaardige energietransitie, waarbij niemand wordt achtergelaten en de betaalbaarheid van energie voor gezinnen en bedrijven centraal staat. Een versnelde energieomslag versterkt bovendien onze strategische autonomie en maakt ons minder afhankelijk van het buitenland, in het bijzonder van Rusland.

Als kennisintensieve economieën willen België en Nederland de energieomslag naar hernieuwbare energie verder versnellen door de uitbouw van nieuwe technologieën, zoals energieproductie uit waterstof en koolstofopvang en -opslag. Ook is er de gezamenlijke ambitie om gebouwen energie-efficiënter te maken. Het elektrificeren van de energievraag voor zowel gebouwen als transport vormt een van de belangrijkste hefbomen in het tegengaan van de klimaatverandering.

Banen en economische koplopers

België en Nederland gaan tevens hun nationale plannen voor de uitrol van waterstofinfrastructuur coördineren waarbij ze ook zullen kijken naar de noodzaak transnationale infrastructuur. Als hightechregio’s beseffen Nederland en België dat de energietransitie een belangrijke kans is op nieuwe banen en het versterken van de industriële basis om zo economische koplopers te blijven in Europa. De havens van de Schelde-Maas delta vormen een krachtige hefboom om deze duurzaamheidsomslag te realiseren.