Begroting

Begrotingscontrole 2009 – algemene context

De huidige financieel-economische crisis wordt nu reeds beschouwd als de meest ernstige sinds de beurscrash van 1929. De economische vooruitzichten voor 2009 werden tegen die achtergrond drastisch bijgesteld. In plaats van een groei met 1,2% voorzien in de initiële begroting voor 2009, zal de economische activiteit volgens de jongste vooruitzichten van het INR krimpen met 1,9%. 

Om de economische activiteit niet nog verder af te remmen, is het in deze uitzonderlijke omstandigheden aangewezen de zogenaamde automatische stabilisatoren hun werk te laten doen. Dit wordt tevens aanbevolen in het jongste verslag door de Gouverneur van de Nationale Bank van België namens de regentenraad (*). De minderontvangsten aan belastingen en sociale bijdragen en de stijging van het volume aan (onder meer werkloosheids-) uitkeringen worden m.a.w. niet gecompenseerd via extra begrotingsingrepen. Het voordeel hiervan is dat de koopkracht van de zwaksten in onze maatschappij wordt beschermd en de vraag wordt ondersteund. 

In Europese context werd eind vorig jaar afgesproken dat de lidstaten daarenboven een extra impuls zouden geven aan de economie die kan oplopen tot 1,2% van het BBP. Rekening houdend met onze hoge schuldratio, heeft de Belgische regering beslist deze extra beleidsmarge niet volledig te benutten. De budgettaire impact van het federale herstelplan is beperkt tot 0,6% van het BBP. Daarin zit ook de kostprijs van het interprofessioneel akkoord afgesloten tussen de sociale partners vervat. Ook de gewesten hebben maatregelen genomen. 

De Regering heeft de begrotingscontrole 2009 een maand vroeger dan gebruikelijk afgerond. Tijdens deze begrotingscontrole werd de oorspronkelijke begroting voor 2009 aangepast aan de nieuwe realiteit. Er werd wel gewaakt over een verdere strikte beheersing van de primaire uitgaven van de federale overheid. Ten eerste werd rekening gehouden met de impact van de slechtere uitgangspositie van vorig jaar. 2008 sloot immers af met een tekort van 1,1% i.p.v. 0,3% van het BBP. Ten tweede werden de begrotingsparameters aangepast aan de nieuwe economische vooruitzichten. De impact van de conjunctuurverslechtering wordt voor 2009 geraamd op 1,5% van het BBP. Ten derde werd rekening gehouden met de kostprijs van het relanceplan, zowel van de federale overheid als van de gewesten. 
Het resultaat van dit alles levert een begrotingstekort voor de globale overheid op van 3,4% van het BBP in plaats van het voorziene evenwicht. 

Daarmee blijft België beneden het gemiddelde begrotingstekort van de landen van de eurozone dat de Europese Commissie momenteel op 4% van het BBP raamt. 

Ons land maakt momenteel de zwaarste naoorlogse economische crisis mee. 
Met het herstelplan dat eind vorig jaar werd goedgekeurd, heeft de regering een aantal acties voorzien die het economisch herstel moeten ondersteunen. 

De meest recente herziening van de economische cijfers naar beneden toe, toont aan dat de regering ook in de loop van de volgende weken de toestand op de voet zal moeten opvolgen en evalueren met het oog op mogelijke nieuwe initiatieven om de economische crisis, met de gevolgen vandien op de werkgelegenheid, te bestrijden. 

Het is voorts ook de bedoeling van zodra de conjunctuur verbetert, terug aan te sluiten bij een begrotingsobjectief dat ons moet toelaten om de uitdagingen van de vergrijzing op te vangen. Voor de uitstippeling van dit traject werd een nieuw advies gevraagd aan de Hoge Raad van Financiën dat verwacht wordt begin maart. Bij de opmaak van de begroting voor 2010 is het de bedoeling werk te maken van de afbouw van het structureel tekort.

(*) Nationale Bank van België, Verslag 2008 – Economische en financiële ontwikkeling, § 43 p. 22.