Een gelijke verdeling van ouderschapsverlof meer belonen

Hoewel de kloof kleiner wordt, maken vrouwen nog steeds de meerderheid uit van de gebruikers van zorggerelateerd verlof. In 2022 namen vrouwen twee keer zo vaak ouderschapsverlof of verlof voor mantelzorg als mannen, en maakten ze 80% uit van de gebruikers van tijdskrediet voor zorg. Aan de andere kant zijn vrouwen ondervertegenwoordigd bij de gebruikers van tijdskrediet landingsbaan (39%). Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat vrouwen niet genoeg gewerkte jaren op de teller hebben om hiervoor in aanmerking te komen.

Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, legt uit: “Het huidige systeem bevordert de gendergelijkheid onvoldoende; het reproduceert de ongelijkheden op de arbeidsmarkt en versterkt ze zelfs. Het verlofsysteem kan een instrument zijn voor meer gendergelijkheid in de privésfeer, op voorwaarde dat er maatregelen worden genomen om vaders aan te moedigen er gebruik van te maken”. Daarom stelt het Instituut voor om een gelijkheidsbonus in te voeren die de vorm kan aannemen van tijd, geld, een premie of belastingvoordeel, wat de stimulans moet vormen voor vaders om hun ouderschapsverlof op te nemen. De voorwaarde voor deze bonus is dat elke ouder zijn of haar volledige ouderschapsverlof heeft opgenomen.

Een flexibel maar complex systeem

De talrijke hervormingen hebben het systeem van verlof- en werktijdregelingen zeer complex gemaakt. Vooral voor de meest kwetsbaren is het daardoor weinig toegankelijk.

Het verlofsysteem moet hervormd worden om duidelijker en doeltreffender te zijn, zonder ten koste te gaan van het belangrijkste voordeel: de flexibiliteit. De verschillende formules maken het mogelijk om de financiële gevolgen van het opnemen van verlof te verzachten. Dat verklaart deels de populariteit van bepaalde soorten verlof zoals met het ouderschapsverlof, dat sinds 2018 kan worden opgenomen in de vorm van een 1/10e vermindering van de arbeidsprestaties. Deze optie is snel populair geworden, ook bij vaders. Het is vandaag trouwens de opgenomen vorm met de meest gelijke verdeling tussen mama’s en papa’s (46% mannen en 54% vrouwen).

Daarnaast stelt Liesbet Stevens nog: "De verloven moeten ook interessanter worden op financieel vlak, zodat alle gezinnen ervan kunnen genieten. Het Instituut stelt voor om met een geplafonneerd percentage van het bruto-inkomen te werken, net zoals bij het geboorteverlof of de moederschapsrust. Dit zal ook de ouder die het meest verdient aanmoedigen het ouderschapsverlof op te nemen en dus een gelijkwaardigere rol te spelen in de organisatie van het gezinsleven. In deze context moet zeker ook gedacht worden aan de éénoudergezinnen".

Bekijk voor meer info de volledige studie ‘De genderdimensie van verschillende soorten verlof in België’.

Perscontact
Sofie Roelandt, Projectmedewerker communicatie
T +32 2 233 48 31

Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen werd opgericht in 2002. Het is een onafhankelijke federale overheidsinstelling die de gelijkheid van vrouwen en mannen waarborgt en bevordert. Het bestrijdt elke vorm van discriminatie en ongelijkheid op grond van een door de Genderwet beschermd criterium, waaronder geslacht. Het Instituut ontwikkelt een wettelijk kader, strategieën en instrumenten om dit te kunnen doen. Jaar na jaar stijgt het aantal meldingen en klachten bij het Instituut, wat nu al boven de duizend zit.

Ook advies verlenen, onderzoek opzetten, opleidingen geven, concrete acties en brede campagnes behoren tot de taken.
Bijna 70 mensen zetten zich elke dag in voor meer maatschappelijke aandacht voor gendergelijkheid via het Instituut.

Slachtoffers of getuigen van discriminatie op grond van een door de Genderwet beschermd criterium (waaronder geslacht) kunnen zich gratis en in alle vertrouwelijkheid laten informeren over hun rechten. Indien gewenst kan ook een klacht ingediend worden. Dit kan op 0800/12 800 of via op https://igvm-iefh.belgium.be.