Rechtstreeks toegang voor burgers en industrie tot nieuwe windparken in Noordzee
België gaat de capaciteit van wind op zee verdrievoudigen tot bijna 6 GW tegen 2030 dankzij de bouw van drie nieuwe windparken in de Prinses Elisabeth Zone. Met het vastleggen van de criteria voor drie nieuwe windparken zitten we in laatste rechte lijn richting realisatie. Burgers en industrie krijgen rechtstreeks toegang tot goedkope Noordzeestroom en dankzij het tendermodel zijn overwinsten uitgesloten.
De drie windparken moeten volledig operationeel zijn tegen 2030. De bestaande en de nieuwe windparken samen betekent Noordzeestroom voor alle Belgische gezinnen. Door meer goedkope hernieuwbare energie in eigen land te voorzien, zijn we beter beschermd tegen stijgende prijzen. Want dat is elektriciteit die we in eigen land produceren, zonder afval en zonder CO₂. Kandidaat-investeerders krijgen na goedkeuring van de Europese Commissie 9 maanden om hun offerte in te dienen. Wie de beste score haalt op de verschillende criteria krijgt de concessie om een windpark te bouwen.
"De energietransitie moet er één zijn van en voor iedereen. Energiebevoorrading, dat gaat niet enkel over infrastructuur. Dat gaat in de eerste plaats over mensen: energie is van iedereen en iedereen heeft het nodig. Ik wil onze burgers bij de energietransitie betrekken en dat doen we vandaag." zegt minister van energie Tinne Van der Straeten.
Investeringszekerheid en geen overwinsten
Het tendermechanisme werkt via 2-sided contract for difference als prijsstabiliseringsmechanisme. Dit systeem zorgt aan de ene kant voor investeringszekerheid en lage financieringskosten door een overheidsgarantie. Dit is cruciaal in deze periode waar de toeleveringsketen onder druk staat en garandeert ook dat de kosten niet naar de eindklant worden doorgerekend. Anderzijds zorgt het tendermechanisme ervoor dat overwinsten niet langer mogelijk zijn. Inkomsten die hoger liggen dan een vooraf afgesproken prijs, moeten worden terugbetaald aan de overheid.
Burgers worden mede-eigenaar
België pioniert in Europa met burgerparticipatie op te nemen als verplicht criterium. We stimuleren kandidaat-investeerders om burgers te betrekken bij hun plannen. Investeren is nooit zonder risico en een gedetailleerd plan over hoe deze participatie via communicatie, sensibilisatie en actieve betrokkenheid zal worden bereikt en toegepast moet in de offerte worden opgenomen. Bovendien zullen burgers en KMO’s rechtstreeks toegang kunnen krijgen tot windenergie bijvoorbeeld via een coöperatie.
Vergroening industrie krijgt boost
De Industrie krijgt ook rechtstreeks toegang tot maximum de helft van de elektriciteitsproductie van windparken op zee. Via ‘power purchase agreements’ (PPA) kunnen er lange termijn contracten afgesloten worden met elektriciteitsproducent. Op die manier kunnen bedrijven zich beschermen tegen schommelende prijzen en geeft dit een boost aan investeringen in hernieuwbare energie. Hierdoor stimuleren we elektrificatie en vergroening en versterken we de competitiviteit van de Belgische industrie.
Timing
Met de bepalen van de criteria neemt de regering één van de laatste belangrijke horde voor tijdige realisatie van de windparken. Na een goedkeuringsproces bij de Europese commissie, krijgen de Kandidaat-investeerders 9 maanden de tijd om een offerte in te dienen. Waarna de administratie drie maanden (verlengbaar met 3 maanden) de tijd krijgt voor beoordeling van de projecten. De winnende investeerders krijgen maximaal 48 maanden om volledig operationeel te zijn. Een eerste fase dient zijn eerste turbines draaiende te hebben vóór eind 2028.