Week van de Fair Trade 2021
Brussel, 30 september 2021 | Belgen gaven vorig jaar ongeveer evenveel uit aan fair trade dan het jaar ervoor. Dat berekende Trade for Development Centre, het programma van het Belgisch Ontwikkelingsagentschap Enabel in aanloop van de Week van de Fair Trade die volgende week van start gaat in België. We consumeerden in 2020 iets minder fairtradeproducten uit Latijns-Amerika, Afrika en Azië en iets meer Belgische en Europese fairtradeproducten dan in 2019.
De meerderheid van de Belgen vindt het belangrijk om eerlijke producten te kunnen kopen, maar heeft moeite om die producten te herkennen.
Op 6 oktober gaat de Week van de Fair Trade van start, met een waaier aan activiteiten in het hele land die fair trade en het ruime aanbod eerlijke producten in de schijnwerpers zet. Minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir drukt haar steun uit voor eerlijke handel door verschillende activiteiten te bezoeken.
Consumptie fair trade status quo
In 2020 gaven Belgen gemiddeld €24,45 uit aan fairtradeproducten, wat ongeveer evenveel is als het jaar ervoor (€ 24,92). Het aandeel van eerlijke producten uit andere continenten ging lichtjes achteruit (€19,32 in 2020 tegenover €20,36 het jaar ervoor), terwijl dat van de Belgische en Europese fairtradeproducten een kleine sprong voorwaarts maakte (€ 5,13 tegenover € 4,56 in 2019).*
Bekijken we de consumptie van fairtradeproducten uit andere continenten meer in detail, dan staat België zeker niet aan de Europese top: Luxemburg (€ 39), Zweden (€ 46) en vooral Ierland (€ 79) en Zwitserland (€ 99) deden in 2020 een pak beter.**
Belgen vinden eerlijke producten belangrijk, maar herkennen ze niet***
Meer dan de helft (59%) van de Belgen vindt het belangrijk fairtradeproducten te kunnen kopen. Dit is nog het meest uitgesproken bij de 55+ers (67%). Voor Belgen zijn eerlijke producten het op één na belangrijkste type om aan te kopen, na lokale producten. Paradoxaal genoeg kan slechts een derde van de Belgen eerlijke producten duidelijk identificeren, vooral bij de jongeren is dit het geval.
Bij minder dan 1 op 4 Belgen speelt ‘het respect voor producenten of arbeiders’ een rol bij hun aankopen. Het lijkt van essentieel belang om fair trade te koppelen aan andere aankoopcriteria, zoals het lokale of ecologische karakter van producten. Inzetten op lokale fair trade is een interessante piste voor de verdere ontwikkeling van fair trade.
Fair trade: breder en meer toegankelijk
Meer dan 6 op 10 Belgen vindt het belangrijk dat we anders gaan leven en consumeren met het oog op de volgende generaties.**** Dit vindt minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir een goede zaak:"Ik geloof dat fair trade een grote rol kan spelen voor een meer sociale en ecologische maatschappij. Het is belangrijk dat eerlijke handel toegankelijker wordt gemaakt voor iedereen en dat we mensen tonen dat fair trade veel meer is dan alleen de klassieke fairtradeproducten uit andere werelddelen, zoals koffie, cacao of bananen.” voegt ze eraan toe.
Fair trade evolueert voortdurend en de verbreding van fair trade is niet nieuw: het fairtradeconcept staat al verschillende jaren open voor lokale producenten en heel wat nieuwe initiatieven zagen intussen het levenslicht. Een voorbeeld is het label ‘Prix Juste Producteurs’, dat in 2017 werd opgestart en intussen al meer dan 77 Belgische producten certificeert.
Eerlijke handel heeft ook aansluiting gevonden bij andere bewegingen die mens en milieu voorop plaatsen, zoals de kringloopeconomie en upcycling, waardoor het zijn plek heeft verworven in sectoren als fair fashion en lifestyle.
Er worden ook initiatieven genomen om kwaliteitsvolle en gezonde voeding toegankelijker te maken, zoals de coöperatieve en participatieve supermarkten Bees Coop, Vervîcoop en Coopéco, waarbij een groep coöperanten zich verenigt om een betaalbaar aanbod aan lokale, eerlijke en duurzame producten aan te bieden in sociaaleconomisch moeilijkere regio’s.
Week van de Fair Trade 2021
Op 6 oktober geven we de aftrap voor de 20ste editie van de Week van de Fair Trade met een waaier aan fairtradeactiviteiten in heel België. “De activiteiten die Enabel in heel België ondersteunt, tonen meer dan ooit de veelzijdigheid van fair trade en het inclusieve karakter ervan. En dat is net het doel: fair trade in al zijn vormen bij zoveel mogelijk mensen brengen, in hun leefwereld, op hun maat, om hen zo aan te moedigen hun macht als consument te gebruiken om dingen in beweging te zetten,” zegt Jean Van Wetter, algemeen directeur van Enabel.
In Gent wordt de mobiele koffiekar gelanceerd, een project waarbij langdurig werklozen worden opgeleid tot barista die fairtradekoffie zullen schenken in buurten en gemeenschappen die vaak worden vergeten. Halle brengt dan weer verschillende doelgroepen samen om te koken en zo mekaar en fair trade te leren kennen. In Mechelen en Antwerpen wordt met een markt, workshops en lezingen aandacht besteed aan eerlijke en duurzame mode en lifestyle, waarbij fair trade en circulaire economie samengaan en initiatieven uit alle continenten met mekaar kunnen uitwisselen.
* Eigen berekening van Enabel op basis van cijfers van Belgische fairtradespelers
** De cijfers van de andere Europese landen betreffen alleen producten die het Fairtrade-label dragen
*** Alle cijfers uit deze paragraaf komen uit de barometer 2021 verantwoorde consumptie uitgevoerd door Incidence in opdracht van Enabel
**** Cijfer uit de barometer 2021 verantwoorde consumptie uitgevoerd door Incidence in opdracht van Enabel