“MIRIAM” geeft alleenstaande moeders met een leefloon meer greep op hun leven om uit de armoede te geraken

MIRIAM ontstond uit de vaststelling dat alleenstaande moeders die bij het OCMW aankloppen, een zeer kwetsbare groep vormen. In het kader van armoedebestrijding beoogt dit project een betere begeleiding te ontwikkelen voor alleenstaande moeders met een leefloon.

Enkele cijfers

Armoede treft in België nog steeds meer vrouwen dan mannen. Uit een analyse van de leefloonpopulatie in 2016, uitgevoerd door de POD MI, stellen we vast dat de leefloners uiteen vallen in 52,8% vrouwen en 47,2% mannen. Het merendeel van de vrouwen (43%) had een gezin ten laste. Dit staat in schril contrast met de mannelijke leefloners waarvan slechts 12,5% een gezin ten laste had. Zoomen we dieper in op de groep van vrouwen met een gezin ten laste, dan zien we dat een overgrote meerderheid van hen (87,7%) bestaat uit eenoudergezinnen met een of meerdere kinderen.

Problemen waar het doelpubliek mee kampt

Alleenstaande mama’s hebben verschillende obstakels te overwinnen. Onderzoek toont aan dat zij minder sterk op de arbeidsmarkt staan. Dit is onder meer het gevolg van onze maatschappij die sterk gebaseerd is op een tweeverdienersmodel en het traditioneel kerngezin. Deze situatie laat hen weinig tot geen ruimte voor onderhandeling om de combinatie arbeid-gezin leefbaar te houden. Ook vormt de zoektocht met een beperkt inkomen naar een degelijke woning en een betaalbare kinderopvang, een hoofdbreker.
Het blijkt voor deze vrouwen ook niet eenvoudig te zijn om een beroep op bepaalde sociale rechten en dienstverlening te kunnen of te durven doen. Het gebrek aan sociaal contact en het risico op sociale isolatie vormt een groot onderliggend probleem voor veel alleenstaande mama’s. Dit isolement ondermijnt hun vaak al geringe zelfvertrouwen.

Het project "MIRIAM"

De kerntaak van MIRIAM bestaat erin om alleenstaande moeders binnen de OCMW’s samen te brengen en voor hen een veilige groep te creëren waar ze hun problemen op alle domeinen kunnen bespreken. Dat alles onder begeleiding van een OCMW-medewerker die voldoende tijd krijgt om op een holistische en empowerende manier te werken met de vrouwen én die kan rekenen op de ondersteuning van de lokale vrouwenorganisaties.
De intensieve begeleiding die deze vrouwen krijgen, steunt op twee invalshoeken: enerzijds een groepsbegeleiding waarin het sociaal aspect een grote rol toebedeeld krijgt. Anderzijds een doorgedreven individuele begeleiding van de alleenstaande moeder door de case-managers.
Magda De Meyer, voorzitster Nederlandstalige Vrouwenraad: “We zijn samen sterker geworden en last but not least: we hebben besloten om dit thema nooit meer los te laten. Meer en meer vrouwenverenigingen zijn bereid dit thema structureel te verankeren in hun reguliere werking. Op basis van deze ervaringen hebben we MIRIAM opgestart omdat we ondervonden dat alleenstaande mama’s niet alleen kampen met financiële problemen. Het gaat ook over vereenzaming, moeilijkheden met tijdsbeheer, de combinatie van werk en gezin, de onvindbare en onbetaalbare kinderopvang, gezondheid, wonen, ouderschapsondersteuning enz.. We hebben daar met z’n allen veel uit geleerd.”

Aanbevelingen van het project

De Vrouwenraad vraagt op basis van hun ervaringen met de 5 piloot-OCMW’s (Charleroi, Namen, Sint-Jans-Molenbeek, Gent en Leuven) aan beleidsmakers op lokaal, regionaal en federaal niveau om dringend extra maatregelen te treffen die het verschil kunnen maken binnen drie domeinen: huisvesting, kinderopvang en werk.
Op vlak van huisvesting is het voor alleenstaande moeders met een leefloon niet eenvoudig om een gepaste sociale woning te vinden. Het aanbod blijkt onvoldoende en / of niet aangepast aan de vraag. De Vrouwenraad pleit daarom voor een huisvestingspolitiek binnen elk OCMW waarbij samen met de cliënt actief gezocht wordt naar een degelijke woonst. Daar waar er nog geen sociaal verhuurkantoor actief is moet het OCMW het voortouw nemen.
Een aangepaste en betaalbare kinderopvang is een belangrijke randvoorwaarde voor activering. De Vrouwenraad vraagt dat OCMW’s overeenkomsten kunnen sluiten met kinderdagverblijven en diensten voor zieke kinderen en occasionele opvang. Betaalbare buitenschoolse opvang is nodig om als alleenstaande ouder een job te kunnen houden.
Als laatste onderstreept de Vrouwenraad de noodzaak om deze groep beter te begeleiden tijdens en na een artikel 60-tewerkstelling. Op het moment dat alleenstaande mama's voldoende zelfvertrouwen hebben opgebouwd willen ze maar al te graag aan de slag. Daarbij moet ook aandacht besteed worden aan mobiliteit: niet iedereen beschikt over eigen vervoer en het openbaar vervoer is niet altijd een oplossing om tijdig in de kinderopvang en op het werk te geraken. Ook hier kan het OCMW initiatieven nemen: collectief vervoer, tussenkomst in de kosten voor het behalen van een rijbewijs, ...

Meer info: http://www.mi-is.be/nl/themas/armoede/armoede-en-alleenstaande-ouders/miriam