De Koninklijke Bibliotheek van België brengt meer dan 1,2 miljoen historische krantenpagina’s online
De nieuwe zoekrobot BelgicaPress vandaag officieel gelanceerd
Via BelgicaPress, een vernieuwde interface en geavanceerde zoekrobot, kunt u miljoenen krantenpagina’s efficiënt en gericht doorzoeken. Voor de kranten die vrij zijn van rechten (1831-1918), kunt u dat voortaan ook bij u thuis doen, en dus niet langer alleen maar in de Koninklijke Bibliotheek in Brussel.
De Staatssecretaris bevoegd voor Wetenschapsbeleid, mevrouw Elke Sleurs, voerde vandaag de allereerste online zoekopdracht uit in de Koninklijke Bibliotheek van België. Daarmee is de nieuwe tool officieel gelanceerd.
4 miljoen historische krantenpagina’s gered van de verzuring
Dat kranten uiterst kwetsbare historische bronnen zijn hoeft geen betoog en dat ze als prioritair te ‘bewaren’ en ‘van de ondergang te redden’ worden beschouwd spreekt vanzelf. De Koninklijke Bibliotheek van België is daarom al een 10-tal jaar bezig met de grootschalige digitalisering van haar krantenverzamelingen. In het kader van het ‘plan voor de digitalisering van het erfgoed van de federale wetenschappelijke instellingen’ werden sinds 2006 maar liefst 3,5 miljoen krantenpagina’s gedigitaliseerd. Tel daar de vele pagina’s bij die in samenwerking met tal van partners werden verwerkt en u komt aan een verzameling van meer dan 4 miljoen digitale documenten die wereldwijd tot de grootste in haar soort behoort.
120 jaar Belgische geschiedenis snel en eenvoudig doorzoeken
Tot op heden werd een 100-tal Belgische dagbladen uit de periode 1831-1950 gedigitaliseerd. Naast de Belgische dagbladpers en talrijke gecensureerde kranten uit de twee Wereldoorlogen bevat de selectie ook uitzonderlijke literaire en historische schatten
De gedigitaliseerde kranten kunnen al geruime tijd binnen de muren van de Koninklijke Bibliotheek worden geraadpleegd, maar het hele proces van bewaring op lange termijn van de bestanden, het doorzoeken ervan en het consulteerbaar maken moest grondig worden herbekeken en vernieuwd vooraleer de documenten ook via het internet ter beschikking konden worden gesteld.
De Koninklijke Bibliotheek kondigt u vol trots aan dat de volledig vernieuwde en gebruiksvriendelijke interface, met daarachter een krachtige en geavanceerde zoekrobot, BelgicaPress genaamd, klaar is. Ze zet daarmee opnieuw een belangrijke stap in het beter en breder toegankelijk maken van haar collecties.
Dankzij de toepassing van het OCR-procedé (‘optical character recognition’) is het bovendien mogelijk om de gedigitaliseerde documenten op woordniveau te doorzoeken. De weg ligt daarmee open voor innovatief historisch en linguïstisch onderzoek.
“Niet enkel voor de bewaring van ons erfgoed is dit een revolutionaire stap, maar het betekent ook een enorme efficiëntiewinst voor de gebruikers. Kranten zijn een essentiële bron van informatie. De krantencollectie is dan ook een van de meest geconsulteerde collecties van de Koninklijke Bibliotheek. Dagelijks wordt ze geraadpleegd door onder meer studenten, journalisten, historici en programma- en documentairemakers.”
Patrick Lefèvre, Algemeen directeur, Koninklijke Bibliotheek van België
Strikt wettelijk kader
De strikte Belgische auteurswetgeving laat niet toe de volledige gedigitaliseerde collectie online te zetten. Van de 4 miljoen gedigitaliseerde pagina’s kunnen er ongeveer 1,2 miljoen als rechtenvrij worden beschouwd. Het jaar 1918 wordt daarbij als grens genomen, naar analogie met wat andere instellingen en zelfs uitgevers eerder al deden. De kranten die na deze datum verschenen, kunnen enkel binnen de muren van de Koninklijke Bibliotheek worden geraadpleegd.
Meer dan 1,2 miljoen historische krantenpagina’s online
Alle gedigitaliseerde krantenpagina’s kunnen in de Koninklijke Bibliotheek worden geraadpleegd. De 1,2 miljoen pagina’s die als rechtenvrij worden beschouwd, zullen nog voor het einde van dit jaar online komen, maar dit gebeurt stapsgewijs omdat de pagina’s opnieuw moeten worden geïndexeerd en dat proces heel wat tijd in beslag neemt. Bij de lancering van BelgicaPress op 24 april zult u alvast zeven belangrijke titels via het web kunnen doorzoeken: Het Handelsblad, L’Indépendance Belge, L’Echo De La Presse, Gazet Van Brussel, De Nieuwe Gids, De Nieuwe Standaard en Messager de Gand, samen goed voor zo’n 350.000 pagina’s. Daarna zullen dagelijks nieuwe pagina’s online komen.
“De overdracht van de volledige gedigitaliseerde collectie van het huidige systeem naar de nieuwe zoekrobot BelgicaPress is een tijdrovend en technisch proces waarbij elke titel opnieuw moet worden geïndexeerd. Welke krant eerst wordt ontsloten is een weloverwogen keuze waarbij rekening wordt gehouden met de ideologische achtergrond, de taal, de historische relevantie en de periode die de kranten beschrijven.”
Marc D’hoore, Conservator Krantenafdeling en hedendaagse media, Koninklijke Bibliotheek van België
Samenwerking en internationale uitstraling
Met 4 miljoen gedigitaliseerde pagina’s nestelt de Koninklijke Bibliotheek van België zich in de top 6 van de grootste gedigitaliseerde krantencollecties wereldwijd. Ze bevindt zich daar in het gezelschap van onder meer de Library of Congress, de British Library en de Bibliothèque nationale de France. Omdat de Koninklijke Bibliotheek zelf over zeer beperkte middelen beschikt, ging ze over de gemeenschaps- en landsgrenzen heen systematisch op zoek naar bijkomende financiering of samenwerkingsverbanden. Een belangrijk deel van het werk werd financieel ondersteund door BELSPO, het Federaal Wetenschapsbeleid. Daarnaast kwamen heel wat bijzonder interessante en vruchtbare samenwerkingsverbanden tot stand met onder meer het AMSAB in Gent, het Stadsarchief Brussel, het CEGESOMA, de Erfgoedcel Waasland, de Erfgoedcel Sint-Truiden, de ULB, het Stadsarchief Diksmuide en de Université de Lyon. Ook werd een belangrijk samenwerkingsakkoord gesloten met Europeana in het kader van het project Europeana Newspapers.
Toekomst
Het vernieuwen van de zoekrobot en interface en het online brengen van de rechtenvrije pagina’s is een belangrijke mijlpaal, maar zeker geen eindpunt. Er blijven immers nog ettelijke miljoenen pagina’s te digitaliseren.
De Koninklijke Bibliotheek van België zet haar inspanningen voort en dit zowel voor wat betreft het permanent en actief op zoek gaan naar en het afsluiten van samenwerkingsverbanden met partners allerhande als het uitbouwen en versterken van de interne digitaliseringscapaciteit.
Ook wordt het plan voor de digitalisering van het erfgoed van de federale wetenschappelijke instellingen verder uitgevoerd. In dat kader werd onlangs de digitalisering van Sportwereld (1912-1932) afgerond en wordt momenteel Het Nieuwsblad (1932-1950) verwerkt.
