Verdrag nr.167 betreffende de veiligheid en de gezondheid in de bouwnijverheid

Het verdrag nr.167 herziet het verdrag nr.62 van de IAO betreffende de veiligheidsvoorschriften (bouw) dat werd goedgekeurd in 1937 en dat niet meer is aangepast aan de realiteit  inzake risico’s in de bouwnijverheid en meer bepaald de technologische vooruitgang.
Het verdrag nr.167 heeft een breder toepassingsveld.  Het beoogt alle activiteiten van de bouwnijverheid (bouwwerken en verscheidene werken van burgerlijke bouwkunde)  en is van toepassing op de werkgevers, de werknemers en de zelfstandige werknemers die de nationale wetgeving zou kunnen aanduiden.

De doelstelling van het verdrag nr.167 bestaat erin elke actor in de bouwnijverheid (op nationaal vlak, binnen de onderneming of op de bouwplaats) ertoe aan te zetten het arbeidsmilieu veiliger en gezonder te maken voor de personen die er werken en bijgevolg de arbeidsongevallen en beroepsziekten te vermijden of ten minste te verminderen.

Hiertoe voorziet het verdrag nr.167 in rechten en plichten voor de werkgevers, de werknemers en de zelfstandige werknemers en bevat het beginselen en maatregelen inzake preventie die moeten worden toegepast.

Volgende zaken maken meer bepaald deel uit van de nieuwigheden die werden ingevoerd in het verdrag nr.167 van 1988 :

• het principe van de integratie van de veiligheid en de gezondheid vanaf het ontwerp van een bouwproject
• de verplichting inzake coördinatie op het vlak van veiligheid en gezondheid, wanneer verscheidene aannemers gelijktijdig werken uitvoeren op dezelfde bouwplaats
• verplichtingen inzake  veiligheid en gezondheid ten laste van de zelfstandige werknemers
• het recht van de werknemers om zich op basis van een aantal voorwaarden te verwijderen van een dreigend en ernstig gevaar voor hun veiligheid en gezondheid

Conform haar praktijk die niet wordt betwist door de IAO, heeft België zijn intern recht aangepast aan het verdrag nr.167 van de IAO alvorens dit verdrag te ratificeren, wat enkele jaren in beslag heeft genomen.

De wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk en de uitvoeringsbesluiten ervan, waaronder meer bepaald het koninklijk besluit van 25 januari 2001  betreffende de tijdelijke en mobiele bouwplaatsen, komen tegemoet aan de nieuwe principes die zijn opgenomen in het verdrag nr.167.
Binnen de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg heeft de Algemene Directie Humanisering van de Arbeid de opdracht deze reglementering voor te bereiden en te ijveren voor de bevordering en de verbetering ervan, terwijl de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk de opdracht heeft de toepassing ervan na te gaan en te stimuleren aan de hand van inspecties.

In zijn advies nr.940 dat in 1989 eenparig werd goedgekeurd, heeft de Nationale Arbeidsraad gepleit voor de ratificatie van het verdrag nr.167 door België, omdat de Raad ervan uitging dat dit verdrag en de bijhorende aanbeveling perfect tegemoet kwamen aan de bekommernissen van de sociale gesprekspartners die werden geformuleerd in twee van de vorige adviezen.
Bovendien werd het verdrag nr.167 reeds geratificeerd door een twintigtal landen, waaronder meerdere landen van de Europese Unie.

Nu is de ratificatie van het verdrag nr.167 door België uitvoerbaar en hoogst wenselijk om de verbetering van de veiligheid en de gezondheid op het werk over de hele wereld te bevorderen.  De bekrachtigingsprocedure van dit verdrag is voorzien in de nationale strategie inzake welzijn op het werk 2008-2012, (het Belgisch project van de Europese strategie waarvan de belangrijkste doelstelling erin bestaat te komen tot een permanente, duurzame en homogene daling van het aantal arbeidsongevallen en beroepsziekten), alsook in de nota betreffende het algemeen beleid – Werkgelegenheid van de minister van Arbeid van 21 december 2012.