Actieplan tegen Sociale Dumping

Dit operationeel actieplan omvat een reeks maatregelen om efficiënter en strenger op te treden tegen deze belangrijke inbreuken op onze sociale en arbeidswetgeving en tegen de frauduleuze structuren erachter.

Context

Binnen de Europese Unie is er vrij verkeer van diensten, goederen, kapitaal en personen. Bedrijven, ook uit andere EU-lidstaten kunnen in België vrij diensten verrichten en hierbij een beroep doen op werknemers of zelfstandigen uit een ander land (detachering). Het vrije verkeer heeft tal van voordelen en wordt niet ter discussie gesteld.

Ons land wordt binnen bepaalde sectoren echter geconfronteerd met tal van misbruiken die ervoor zorgen dat Belgische werknemers, kleine zelfstandigen en correct werkende werkgevers, vaak familiebedrijven, uit de markt worden geprijsd. Bovendien worden de gedetacheerde werknemers in kwestie zwaar onderbetaald en worden ze tewerkgesteld in soms mensonterende omstandigheden.
De strijd tegen deze praktijk van sociale dumping is dan ook een prioriteit voor de regering.

Deze legislatuur werden er daarom, in het bijzonder in overleg met de transport-, bouw-, vlees-, en schoonmaaksector, al een heel aantal wettelijke of reglementaire maatregelen genomen (hoofdelijke aansprakelijkheid, schijnzelfstandigen, ter beschikking stelling, detachering, antimisbruikbepaling A1…). De zwaarste misbruiken moeten echter ook operationeel worden aangepakt en dit op verschillende fronten tegelijk.

Het actieplan voorziet daarom in:

• Doelgerichte controles door gespecialiseerde en gecoördineerde   teams
• Een duidelijke strafvervolging en een geïntegreerde fenomeenbestrijding
•  Zwaardere straffen

Doelgerichte inspectie & controles

1. Controles sociale dumping door de arrondissementele cellen
2. Arbeidsauditeurs en inspectiediensten werken samen in de zogeheten arrondissementele cellen. Deze cellen worden voorgezeten door de arbeidsauditeur van het overeenstemmende arrondissement. In de arrondissementele cellen zullen minstens 1.500 van de 12.000 geplande controles gericht zijn op het vaststellen van grensoverschrijdende sociale dumping. Doelstelling is zorgvuldig gestructureerd controleren met de bedoeling om de zwaarste misbruiken vast te stellen. Daarbij zal o.a. datamining worden ingezet.
3. Controles door de cel ‘sociale dumping’

De betrokken inspectiediensten zullen een operationele cel 'sociale dumping' oprichten, bestaande uit de cellen COVRON van Toezicht Sociale Wetten (20 personen), GOT van Sociale Inspectie (20 personen versterkt met 6 bijkomende personen door verschuivingen binnen de Sociale Inspectie), 6 vertegenwoordigers van de inspectie RSZ, 5 vertegenwoordigers van de Inspectie van het RSVZ en vertegenwoordigers van de inspectie RVA. Deze cel voert de controles naar de meest complexe buitenlandse dossiers en geeft ook ondersteuning aan de controles van de arrondissementele cellen.

Er wordt ook een strategisch comité opgericht. Dit zal met inachtneming van het principe van de scheiding der machten toezien op de werking van de cellen die de strijd tegen de grensoverschrijdende sociale dumping zullen aanpakken (arrondissementele cellen en de cel sociale dumping). Het comité volgt ook de werkzaamheden op, stelt zijn knowhow ter beschikking en koppelt terug naar de federale regering.

Strafvervolging en geïntegreerde fenomeenbestrijding

In elk rechtsgebied wordt minstens één magistraat voltijds belast met sociaal strafrecht die voor zijn ressort tevens als referentiemagistraat wordt aangeduid voor sociale dumping. De Minister van Justitie neemt het initiatief om sociale dumping aan te duiden als effectieve vervolgingsprioriteit van de arbeidsauditoraten.

De regering heeft eveneens beslist om tegen 1 februari 2014 gezamenlijke richtsnoeren uit te werken die een geïntegreerde bestrijding van concentraties van kwalijke fenomenen in onze steden op punt zullen stellen. Daarbij gaat het hoofdzakelijk om wijken die geteisterd worden door een brede illegale economie waarin fenomenen als voertuigenzwendel, fiscale fraude en sociale dumping, oplichting, drugshandel en -productie, witwaspraktijken, prostitutie, wapentrafiek en mensenhandel legio zijn. De ministers van Justitie, Binnenlandse Zaken, Financiën, Sociale Zaken en Werk, en de staatssecretaris voor Fraudebestrijding zullen daarvoor voorstellen uitwerken. 

Strafverzwaring

In het kader van de strijd tegen sociale dumping zullen ook de straffen verzwaard worden. Op arbeidsrechtelijk vlak houdt sociale dumping een inbreuk op de loonbetalingsplicht in. De ernst van de inbreuk op de loonbetalingsplicht, en  de samenloop met andere vastgestelde manifeste inbreuken inzake arbeidsduur, premies, toeslagen, onwettelijke inhoudingen op het loon, zondagswerk en werk op feestdagen worden in rekening gebracht.

Europa

De minister van Werk, de minister van Sociale Zaken, de minister bevoegd voor Zelfstandigen en de staatssecretaris voor Fraudebestrijding gaan na of op Europees vlak een initiatief kan genomen worden om de informatie-uitwisseling tussen de nationale inspectiediensten te verbeteren.

De uitstekende samenwerking tussen de Belgische en Franse inspectiediensten bij de controle op de toepassing van de detacheringsregels en de strijd tegen illegale arbeid en sociale fraude is daarbij een schoolvoorbeeld. En dat al tien jaar.
Op Europees niveau zullen de Belgische ministers er onder meer voor blijven pleiten om de keuze van de controlemiddelen aan de lidstaten over te laten. De invoering van de solidaire aansprakelijkheid tussen hoofdaannemer en onderaannemer is een ander belangrijk aandachtspunt.

De Eerste Minister is bereid om samen met commissievoorzitter Barroso te bekijken hoe Europa de strijd tegen sociale dumping zo effectief mogelijk kan aanpakken.