België stelt zijn tweede nationaal actieplan ‘Vrouwen, Vrede en Veiligheid’ (2013 - 2016) ter uitvoering van VN Veiligheidsraadresolutie 1325 voor.

De ontwikkelingen van resolutie 1325 en haar uitvoering liggen, bijgevolg, in de lijn van de bevordering en bescherming van de mensenrechten, waaraan België groot belang hecht, evenals aan de universaliteit van en het respect voor deze rechten in de wereld. 

Context
Oorlogen en gewapende conflicten hebben steeds een andere impact gehad op vrouwen dan op mannen. Terwijl mannen vaker rechtstreeks bij gewapende conflicten betrokken zijn, voelen vrouwen vaak het effect van gewapende conflicten zowel indirect, wegens moeilijke en onveilige omstandigheden veroorzaakt door oorlog, als direct, in de hoedanigheid van burgerslachtoffer.

Daarnaast voelen vrouwen ook na het conflict de gevolgen vaak langer dan mannen. Ze worden immers niet of nauwelijks betrokken bij vredesbesprekingen en de voorbereiding van de wederopbouw. Op deze manier worden hun specifieke noden niet gehoord en wordt daar ook geen rekening mee gehouden. Bovendien houden de gevolgen van seksueel geweld tijdens conflictsituaties (verlies van eer en uitsluiting uit de gemeenschap, zwangerschap, gezondheidsproblemen, …) niet op wanneer het conflict zelf wordt beëindigd. Nog erger is dat seksueel geweld ook na het conflict vaak gewoon blijft doorgaan.

Tot slot, moet een andere benadering van de rol van vrouwen in conflicten worden beoogd. Vrouwen moeten als meer dan enkel slachtoffers gezien worden. Via empowerment moeten ze aangemoedigd worden en vooral ook de kans krijgen om zelf actief kunnen deelnemen aan conflictpreventie en vredesopbouw.

De actoren en partners
De resolutie wordt zowel toegepast door de lidstaten van de VN als door de VN zelf en verschillende andere internationale organisaties, zoals de NAVO, de EU en de OVSE. Om de concrete uitvoering van resolutie 1325 te bewerkstelligen, riep de VN Veiligheidsraad in 2004 alle lidstaten op om rond dit thema een eigen Nationaal Actieplan (NAP) uit te werken. België heeft aan deze oproep gevolg gegeven door een eerste nationaal actieplan 2009-2012.

Dit nieuwe plan voor de periode 2013-2016 werd voorgesteld aan de Ministerraad op 19 juli door Didier Reynders, Vice-eerste Minister en Minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken, samen met Pieter De Crem, Vice-eerste Minister en Minister van Landsverdediging, Joëlle Milquet, Vice-eerste Minister en Minister van Binnenlandse Zaken en van Gelijke Kansen, Jean-Pascal Labille, Minister van Overheidsbedrijven en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden, Annemie Turtelboom, Minister van Justitie, en Maggie De Block, Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding. Al hun administraties zijn betrokken in de opvolging en uitvoering van de doelstellingen en actielijnen in het plan. Het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen, dat samen met de bevoegde Ministers het plan heeft uitgewerkt, zal een belangrijke coördinerende rol vervullen in de opvolging, rapportering en monitoring van het plan.

Dankzij de ervaringen die werden opgedaan bij de uitvoering van het eerste plan, wordt het actieplan 2013-2016 gekenmerkt door een nieuwe verdeling en een vernieuwende methodologie, die de prioriteiten van de federale regering weergeeft. De belangrijkste verwezenlijking van dit plan vormen de nieuwe structuur en methodologie via zes prioritaire doelstellingen: het internationale normatieve kader; de integratie van de genderdimensie in het kader van resolutie 1325; de bescherming van vrouwen en meisjes tegen alle vormen van geweld; de deelname van vrouwen aan vredesprocessen en processen van vredesopbouw; de steun voor de uitvoering van resolutie 1325 en het NAP; de opvolging, rapportage en monitoring. Deze nieuwe methodologie is in lijn met de ontwikkelingen binnen de EU (ontwikkeling van indicatoren) en streeft naar een grotere coherentie van het beleid terzake en tracht te vermijden dat er enkel geïsoleerde acties zonder samenhang uitgevoerd worden.