21 maart: eerste Internationale Dag van de Bossen

Ontbossing en bosdegradatie

Illegale houtkap blijft een groot probleem: ongeveer 13 miljoen hectare bos gaat jaarlijks verloren door ontbossing en bosdegradatie – het uitdunnen van bossen waardoor de kwaliteit ervan achteruit gaat –en dat terwijl ze één van de belangrijkste oorzaken van de klimaatopwarming zijn. Ontbossing van ongerept regenwoud leidt bovendien tot het uitsterven van naar schatting 100 dier- en plantensoorten per dag. Daarnaast vormt de aantasting van bossen en hun levensnoodzakelijke functies, zoals het zuiveren van water, een belangrijke bedreiging voor al het leven op aarde zoals we het kennen.

De Verenigde Naties willen met de eerste Internationale Dag van de Bossen op 21 maart het duurzaam beheer, het behoud en de duurzame ontwikkeling van bossen dan ook onder de aandacht brengen.

Controles

Een stap in de richting van een duurzamer beheer van de bossen, is de nieuwe European Timber Regulation (EUTR), of de Europese Houtverordening, die begin maart in werking is getreden. Bedrijven die hout(producten) op de Europese markt willen plaatsen, zullen voortaan moeten kunnen aantonen dat zij de nodige maatregelen hebben genomen om er zeker van te zijn dat hun hout van legale oorsprong is. De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu en de douane zullen nauw samenwerken om hierop controles uit te voeren.

Tot hiertoe gebeurden er reeds controles van hout afkomstig van bedreigde houtsoorten, in het kader van het CITES-verdrag (Convention on International Trade on Endangered Species). De invoer in de Europese Unie van tropisch hout dat beschermd wordt door het CITES-verdrag is onderworpen aan een dubbele controle. Zowel het land van oorsprong als het land van bestemming levert een vergunning af (invoer en uitvoer) die garandeert dat de handel in de soort geen nadelige gevolgen heeft voor de instandhouding van die bepaalde soort en zijn omvang in het land van herkomst.

Van de houtsoorten die opgenomen zijn in Bijlage II van het CITES-verdrag – dit zijn soorten die met uitsterven bedreigd zijn en waarvan de handel slechts onder extreem strenge voorwaarden is toegestaan – is Afromosia (Pericopsis Elata) de meest ingevoerde soort. Dit hout is zeer gegeerd in de schrijnwerkerij en wordt uitgevoerd uit Kameroen, de Democratische Republiek Congo en Congo-Brazzaville. Tussen 2010 en 2012 werden 197 zendingen van hout met een CITES-invoervergunning gecontroleerd door de douane, voor een totaal van 19024m3.

Verdere regelgeving

Vorige week werden tijdens de CITES-top in Bangkok 3 soorten rosewood van Centraal- en Zuid-Amerika, een soort sandelhout van Oost-Afrika, bijna 100 soorten ebbenhout en het palissander van Madagascar toegevoegd aan de lijst van Bijlage II.

Bovendien wordt eind dit jaar de uitgifte van de eerste zogenaamde FLEGT-vergunningen verwacht. FLEGT (Forest Law Enforcement Governance and Trade) vormt het kader waarbinnen Vrijwillige Partnerschapsakkoorden (VPA’s) tussen de Europese Unie en een houtuitvoerend land worden afgesloten. Voorlopig hebben al 6 houtuitvoerende landen hun onderhandelingen afgerond en heel wat meer landen hebben reeds hun interesse laten blijken of bevinden zich momenteel in de onderhandelingsfase. Indonesië zal eind dit jaar wellicht het eerste houtproducerende land zijn waar FLEGT-licenties worden uitgegeven. In dat geval zal de FLEGT-licentie van elk lot hout(product) bij de invoer in België worden gecontroleerd, en indien nodig het hout zelf ook.

Duurzaam hout op de Belgische markt

De Belgische houthandelaars en alle andere actoren uit de houtsector hebben er zich sinds 2011 in een sectoraal akkoord toe verbonden om hun aanbod aan hout(producten) uit duurzaam beheerde bossen te verhogen van 15% naar minstens 35% tegen 2018. Wie op zoek is naar tuinmeubelen, parket of papier van hout afkomstig uit duurzaam beheerde bossen, herkent deze producten aan het FSC- of PEFC-label.

De levensnoodzakelijke diensten die bossen verlenen

Ook het beschermen van de bosbiodiversiteit en het verminderen van de emissie-uitstoot door ontbossing zijn van uiterst belang. Experten van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu nemen daarom actief deel aan de onderhandelingen binnen de grote internationale fora rond deze thema’s.

Enkele cijfers:

• De regenwouden alleen al produceren meer dan 40% van de zuurstof wereldwijd.
• Meer dan een kwart van de moderne medicijnen vindt hun oorsprong in tropische bosplanten.
• Bossen voorzien in het levensonderhoud van meer dan 1,6 miljard mensen door hen voedsel, onderdak, brandstof en/of medicatie te verschaffen.
• Bossen, hun biodiversiteit en ecosysteemdiensten (zoals de bescherming van stroomgebieden, de ontwikkeling van regen, de zuivering van water en de bescherming van de bodem) en de producten die ze leveren zijn van onschatbare waarde voor de economie: de handel in hout-gebaseerde bosproducten werd in 2004 geschat op 3,7% van de wereldhandel in goederen, goed voor een waarde van 327 miljard dollar.
• De mondiale handel in bosproducten zoals bamboe, paddenstoelen, wild, fruit, geneeskrachtige planten en hars werd recent op 11 miljard dollar per jaar geschat.

(Bron: Food and Agriculture Organization)

Perscontact:

Kelly Hertenweg – 02/524.96.76 – 0470/18.20.27 – kelly.hertenweg@milieu.belgie.be