Collectieve schuldenregeling

Op voorstel van mevrouw Laurette Onkelinx, Minister van Justitie, keurde de Ministerraad twee complementaire voorontwerpen van wet goed die de wet betreffende de collectieve schuldenregeling wijzigen en de procedure voor de arbeidsrechtbank vereenvoudigen.

De Minister van Justitie streeft hiermee een tweeledig doel na: * Het « persoonlijk faillissement » wordt mogelijk gemaakt. Dit wil zeggen dat de minnelijke aanzuiveringsregeling van een particulier wordt vergemakkelijkt door het mogelijk te maken dat al zijn schuldeisers, publiek of privé, een volledige of gedeeltelijke kwijtschelding toekennen. * Het gerecht toegankelijker maken voor de rechtzoekenden, door bepaalde kosten verbonden aan het inleiden van een zaak bij de arbeidsrechtbank af te schaffen. Waarom een wijziging van de wet betreffende de collectieve schuldenregeling ? Sedert de inwerkingtreding van de wet van 5 juli 1998 die de collectieve schuldenregeling organiseert, werden er tot eind 2003 bijna 31.000 verzoekschriften tot collectieve schuldenregeling ingediend. Het aantal opgestarte procedures blijft toenemen. De wet beantwoordde dus aan een echte noodzaak. Dit voorontwerp bevat niettemin belangrijke vernieuwingen, die de wet aanpassen aan een aantal belangrijke ?terrein?-realiteiten die werden vastgesteld sinds 1998: * Elke schuldeiser, onder meer ook openbare instellingen, toelaten kwijtschelding van de schuld te verlenen in het kader van een minnelijke aanzuiveringsregeling Momenteel weigeren de meeste fiscale administraties en de sociale zekerheidskassen systematisch om akkoord te gaan met minnelijke aanzuiverings-regelingen waarin een gedeeltelijke kwijtschelding van de schuld wordt voorgesteld. Deze stelregels verhinderen het afsluiten van talrijke minnelijke aanzuiverings-regelingen. Er zullen dus nieuwe wettelijke bepalingen komen om een formele wettelijke basis te verstrekken aan de betrokken openbare autoriteiten, teneinde hen toe te laten om in het kader van een minnelijke aanzuiveringsregeling een kwijtschelding van schulden toe te staan. Deze nieuwe maatregel zal de kansen om met alle partijen een minnelijke regeling af te sluiten vast en zeker doen toenemen. * Het wordt mogelijk om in het kader van een gerechtelijke aanzuiveringsregeling over te gaan tot een totale kwijtschelding van schulden Zodra de wet van 1998 in werking trad, bleken er bij de toepassing problemen te rijzen voor de personen die over geen of slechts zeer weinig terugbetalingsmogelijk-heden beschikten. In de praktijk verwierpen bepaalde vonnissen de gerechtelijke aanzuiveringsregeling, omdat daarvoor geen middelen waren en andere vonnissen legden een gerechtelijke aanzuiveringsregeling op met een ?zeer ruime?, quasi totale kwijtschelding van de schulden. Het nieuwe voorontwerp voorziet dat de rechter een volledige kwijtschelding van de schuld kan toestaan, wanneer dat sociaal gezien het enige toelaatbare is, met respect voor de menselijke waardigheid en voor zover dit de enige oplossing is waardoor de schuldenaar terug in de maatschappij kan worden geïntegreerd. * Sociale geschillen worden ondergebracht binnen één en dezelfde rechtbank Om nog meer rekening te houden met het onweerlegbare sociale aspect van de overmatige schuldenlast, zullen de betwistingen over de collectieve schuldenregeling overgedragen worden aan de arbeidsjurisdicties. Het auditoraat en de arbeidsrechtbank beheren reeds samen de betwistingen op het vlak van de sociale zekerheid, een taak die ze zeer efficiënt uitvoeren. Ze beschikken immers over ervaring en onderzoeksmiddelen die het hen mogelijk maken om beter dan eender wie de sociale problemen te onderkennen waarmee mensen die overmatige schulden hebben te maken krijgen. De waarborg voor het respect voor de menselijke waardigheid die in de wet staat wordt op deze manier versterkt. Andere bepalingen zullen het mogelijk maken: - het lot van de borgen te verbeteren, zowel tijdens als na de procedure, - de maximale duur van een regelingsplan te verduidelijken, door aan de rechter niet meer toe te staan de termijn van 5 jaar te verlengen, tenzij op nadrukkelijk en gemotiveerd verzoek van de schuldenaar, met het oog op het vrijwaren van bepaalde delen van zijn patrimonium, - de toegestane termijn voor het voorbereiden van een minnelijke aanzuiveringsregeling tot 6 maanden te verlengen. Op die manier wordt vermeden dat meermaals een verlenging van de termijn wordt gevraagd, wat een nutteloos tijdsverlies veroorzaakt. - de veralgemening voor van het gebruik van het verzoekschrift voor het inleiden bij de arbeidsrechtbank. Dit zal gratis zijn en het verzoekschrift kan rechtstreeks ingediend worden door de rechtzoekende of via zijn advocaat. De dagvaarding wordt dus de uitzondering. De goedkeuring van deze maatregelen betekent een belangrijke stap naar een toegankelijkere, menselijkere en efficiëntere justitie.